"Więzienie jest rozwiązaniem niebezpiecznym społecznie"
Published on
Translation by:
milena orliska
Były więzień i prezes sekcji francuskiej Międzynarodowego Obserwatorium Więzień, Gabriel Mouesca, twierdzi, że żaden kraj europejski nie stanowi wzoru w tej kwestii.
Gabriel Mouesca zna dobrze "pakę". Spędził w niej 17 lat, a po jej opuszczeniu jednogłośnie został wybrany prezesem Międzynarodowego Obserwatorium Więzień. Organizacja ta, stworzona w 1990 roku, postawiła sobie za cel promowanie szacunku dla osób uwięzionych.
Według Mouesca, "prawa najbardziej podstawowe nie są zawsze respektowane w więzieniu. Ci, którzy wyjdą stamtąd przepełnieni nienawiścią i przemocą, będą prawdziwymi ludzkimi bombami".
Czy inicjatywy więzienne powzięte na szczeblu europejskim przyczyniły się do ulepszenia postępowania w tej kwestii?
W europejskiej koncepcji więziennictwa, uwięzienie powinno być karą ostateczną. Zamknięcie jest widziane jako przygotowanie do wyjścia, co znaczy, że każda osoba, która przechodzi przez pole "więzienie" jest również skazana, aby pewnego dnia z niego wyjść, znaleźć swoją grupę społeczną. Władze europejskie nalegają, aby więzienie nie było "miejscem magazynowania materii ludzkiej", która popełniła występki lub przestępstwa, ale raczej miejscem, gdzie przygotowuje się osobę do odnalezienia własnego miejsca w społeczeństwie.
Jak te zasady mogą wpływać na inicjatywy podejmowane przez państwa członkowskie w ich wzajemnych postępowaniach karnych?
Unia Europejska chce aby warunki życia w więzieniach zbliżyły się jak najbardziej możliwie do realiów świata zewnętrznego. Oznacza to, na przykład, wspieranie więzi rodzinnych, pozwalając dobrze sprawującym się więźniom na telefonowanie do ich bliskich.
Dziś 70% placówek więziennych we Francji nie daje takiej możliwości. Gdyby europejskie zasady więziennictwa zostały wprowadzone w życie, skutki demoralizujące więzienia byłyby mniejsze i ludzie wychodzący w więzienia mieliby, w efekcie, mniej trudności z ponownym życiem na zewnątrz.
Które kraje wprowadzają najwięcej innowacji w dziedzinie więziennictwa?
Jeśli zbadamy kwestię seksualności w więzieniu, Hiszpania, na przykład zrozumiała dawno że dawanie możliwości intymnych spotkań to szanowanie równowagi psychicznej osadzonych kobiet i mężczyzn. Kiedy widzimy postępowanie w tej kwestii we Francji, to ciśnie się na usta słowo "barbarzyństwo". W tym kraju istnieje mniej niż dziesiątka zakładów które są wyposażone w miejsca, w których, sporadycznie, uwięzione osoby mogą spędzić czas w warunkach chroniących intymność.
Raport byłego Komisarza Praw Człowieka Rady Europy, Alvaro Gil Robles'a, stwierdza "przytłaczające przeludnienie" francuskich więzień i określa poziom kraju jako "najgorszy europejski", znajdujący się na równi z Turcją.
Nie ma wzorowego kraju w dziedzinie więziennictwa. Są tylko kraje które wykonują pewne wysiłki ale nie można mówić że Francja jest całkowicie odosobniona. Przyczyną wszelkiego zła jest oczywiście przeludnienie. Dzisiaj jest o 10 000 za dużo uwięzionych osób w francuskich więzieniach. To następstwo karnej polityki obowiązującej we Francji. Z tego powodu narastają problemy z higieną, z intymnością, z bezczynnością, nękaniem więźniów słabych, trudnościami w administracji, itd. Europejskie zasady więziennictwa przedstawiają zapewne formę ideału, próbę wprowadzenia w życie w więziennym środowisku wartości z zewnątrz. Jednakże, nie istnieje jeszcze kraj gdzie te rozwiązania całkowicie byłyby stosowane.
Jakie rozwiązania proponujecie, żeby walczyć z przeludnieniem w więzieniach?
Nie chodzi o to, żeby budować nowe placówki, ale żeby wyciągać z więzienia tych którzy nie mają tam nic do roboty i wspierać inne rozwiązania. Chodzi nie tylko o wybór polityczny ale też o krok naprzód naszej cywilizacji. Konieczne jest przejście z epoki archaicznej, tej więziennej, do innych czasów, sankcji pożytecznych, sankcji które mogą być przedmiotem wychowania i pomocy. Wierzę w to, ponieważ więzienie dowiodło dawno swojej nieużyteczności społecznej. Pozostaje ono narzędziem społecznie niebezpiecznym.
Jaką rolę może odegrać UE w tym "postępie cywilizacji"?
Europa jest rzeczywistością coraz ważniejszą w naszym życiu codziennym. Często nieświadomie. Trzeba mieć nadzieję, że następne pokolenia będą coraz bliższe temu ideałowi i że nastąpi postęp również w kwestii więziennictwa.
Translated from « La prison reste un outil socialement dangereux »