Sarajewo: kosmiczna, kosmopolityczna stolica
Published on
Translation by:
Dorota PawińskaSarajewo piętnaście lat po zakończeniu wojny wciąż ma problemy, ale jest na drodze do rekonwalescencji. W tym mieście z przeważającą liczbą muzułmanów spotykamy się z młodzieżą urodzoną po upadku komunistycznej Jugosławii i wychowaną w czasie okupacji w latach 1992-5. Zapoznają nas oni ze swoją religią, patriotyzmem, pasją do alternatywnej sztuki i swoimi wspomnienia.
Listopad – Stolica Bośni i Hercegowiny jest położona w dolinie otoczonej górami.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
25 listopada sklepy, szkoły i uniwersytety są zamknięte z okazji bośniackiego Dnia Niepodległości. Weterani drugiej wojny światowej i chorwacki prezydent [funkcję prezydenta sprawuje trzyosobowe prezydium wybierane na 4 lata i składające się z chorwackiego, serbskiego i muzułmańskiego przedstawiciela; przewodniczący zmieni się rotacyjnie co 8 miesięcy] zebrali się w sarajewskim Teatrze Narodowym, żeby świętować ten dzień sięgający czasów Jugosławii.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
To nie bośniacki Dzień Niepodległości. 25 listopada jest świętowane tylko w Bośniacko-Chorwackiej Federacji, jednej z dwóch części, na które podzielono kraj. Druga część, Republika Serbska, świętuje niepodległość kraju 7 stycznia.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Cała Bośnia korzysta ze zniesienia wiz od 15 grudnia. Od tego dnia Bośniacy i Albańczycy dołączają do grupy bałkańskich krajów (Serbia, Czarnogóra i Macedonia), których obywatele mogą podróżować po 25 krajach z grupy Schengen tylko za okazaniem swojego paszportu. Oszacowano, że z 45% bezrobociem panującym w kraju, 400 000 Bośniaków pracuje na emigracji.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
współcześnie uzyskana wolność jest względna. Sarajewo jest pełne znaków, pomników i rzeźb na pamięć okrucieństw wyrządzonych w przeszłości, co ukazuje wolność w innym świetle. Młodzi filmowcy, Nejra Hulusic i Sabrina Begovic, śledzą numery na pięciu pomnikach w kształcie cylindrów, które wyszczególniają listę dzieci zmarłych podczas okupacji. 1985, 1986: „Czasami myślę, że to mogłabym być ja”, wyjaśnia Sabrina. Cylindry wirują, jeżeli je obrócisz. Spróbuj zakręcić wszystkie pięć, a wydadzą melodyjny dźwięk.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Niektóre części miasta pokazują pozytywną relację z przeszłością. Przykładem tego są znaki na budynku Galerija 10m2, inspirowanej francuskim konceptem . Biennale sztuki współczesnej D-O ARK Underground jest planowane na maj 2011 r.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Ten widok jest bardziej znany na Zachodzie: muzułmański cmentarz na wzgórzach Sarajewa. Groby ottomanów są wszędzie, a w tej ostatniej wojnie w Europie ciała były chowane gdzie popadnie i nie w tak dużych odstępach, gdyż próbowano uniknąć ostrzału snajperów.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Sobotni poranek. W tym prywatnym meczecie usytuowanym przy cmentarzu młody mężczyzna uczy dzieci Koranu, zanim przejdzie do recytowania modlitw z pomocą komputera. Panuje luźna atmosfera, grupa dzieci swobodnie przemieszcza się po sali podczas lekcji.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Współczesna szklana rzeźba w parku Velike w centrum miasta przedstawia matkę i dziecko. Podobno rodzicom, którzy stracili swoje dzieci nie podoba się interpretacja rzeźby przez współczesną młodzież. Traktuje ona tego, jak go nazywa, fallusa jako miejsca spotkań
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
„Najnowsze wiadomości z udręczonego miasta: jeden fałszywy alarm, popołudniu odgłosy jakiejś przypadkowej strzelaniny... witamy w Sarajewie”, to wpis Nejry Hulusic na Twitterze z 3 listopada. Umieściła go po tym, gdy wróciła z podróży służbowej do Utrechtu, znacznie spokojniejszego miasta. Na wpół żartuje, że ta sporadyczna przemoc małych gangów w mieście przypomina połączenie „Sycylii i Rio”. 16 grudnia na moście, po którym codziennie przechodzi, miała miejsce kolejna strzelanina.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Idąc w ślady Kriterion Amsterdam, założonego po drugiej wojnie światowej, studenci Kriterion Sarajewo świętowali 10 lat od zakończenia wojny otwarciem pierwszego alternatywnego kina w stolicy Bośni.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Studenci polityki, inżynierii i ekonomii ostatnio otrzymali pozwolenie na urządzanie comiesięcznych pokazów filmów w kinie Tesla. Stało się to po tym, gdy magnat posiadający multiplex „Cinema City” zaproponował przekształcenie starego kina w kasyno
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Latifa Imamović oraz siostry Sadzida i Sumeja Tulic – Trzy osoby z grupy Kriterion, które przyciągnęły Europę do stolicy Bałkanów. W tym tygodniu sprowadziły z Amsterdamu i Prisztiny festiwal niezależnego filmu i sztuki „4 Tuned Cities”, który swoimi projekcjami przyciąga do Sarajewa europejskich gości, zanim uda się w stronę swojego ostatniego przystanku - Skopje.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Polecono nam trzy nocne kluby w Sarajewie, gdzie taniec wydawał się tabu a dubstep wirtuozją, zanim natrafiliśmy na tradycyjną bałkańską imprezę. „Po nacjonalizmie przyjęliśmy nowe zasady: demokrację, islam, tolerancję” – wyjaśnia Sumeja.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Ludzie z Kriteriona zorganizowali w kinie Tesla pierwszy pchli targ w mieście. Można na nim znaleźć książki, DVD i podkoszulki ozdobione graffiti zaprojektowanym przez artystę-grafika. Są też pamiątki po czasach Jugosławii, które młodzież urodzona po wojnie znalazła w piwnicach i sprzedaje pełna entuzjazmu dla reliktów przeszłości.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Prawdziwy niedzielny targ jest w zachodniej części miasta. Musisz wziąć tramwaj wzdłuż długiej drogi wiodącej na lotnisko i przejść następne pięć czy dziesięć minut, żeby znaleźć wszystko, co tylko chcesz, poczynając od ubrań, a kończąc na dywanach, jedzeniu czy używanych samochodach. Tylko najniezbędniejsze rzeczy i przyjmowanie każdego dnia takim, jakim nam go dano, jest rzeczywistością w tym kraju ze skomplikowaną strukturą polityczną. Światło będzie na końcu jakiegoś tunelu.
(Fot. © Boris Svartzman/ svartzman.com/)
Story by
Translated from Sarajevo's cosmic, cosmopolitan secret (15 images)