Przyjazna Mapa Wilna: Litwa pod znakiem tęczy

Published on August 4, 2017

Społeczeństwo

Cafébabel: Litwa, Łotwa i Polska są uznawane za trzy najgorsze dla homoseksualistów kraje w Europie. Jak to jest być gejem na Litwie w 2017 roku?

Romas Zabarauskas: To skomplikowane. Uważam siebie za uprzywilejowanego i za szczęściarza. Mam tolerancyjną rodzinę i znajomych, w zasadzie na co dzień nie spotykam się z homofobią, a chodząc z moim chłopakiem i trzymając się za ręce w centrum miasta czuję się bezpiecznie. Słyszałem różne historie. Znam nastolatka geja, który za swoją orientację został pobity i wyrzucony z domu przez własnych rodziców. Ale znam też kilka lesbijskich par wychowujących razem dzieci. Życie nigdy nie jest czarno-białe, ale musimy zmienić legislację i system edukacji tak, aby wszyscy mieli równe szanse.

Cafébabel: Wilno właśnie zatwierdziło mapę Przyjazne Wilno, którą stworzyłeś. Jakie zmiany w społeczności LGBTQ zauważyłeś w tym mieście na przestrzeni ostatnicj pięciu lat?

Romas Zabarauskas: Zawsze powtarzam, że na Litwie rzeczy zmieniają się na lepsze i na gorsze w tym samym czasie. Na lepsze, bo mamy coraz większą widoczność i wsparcie, i to jest naprawdę super. A na gorsze, bo wciąż mamy prawo, które jest homofobiczne i transfobiczne, brak też odpowiedniej edukacji. Nie zanosi się, aby miało się to zmienić. Bycie zauważonym przez miasto jest świetne i myślę, że to faktycznie odzwierciedla wartości Wilna.

Cafébabel: Gdy po raz pierwszy zwróciłeś się do przedsiębiorstw w mieście z zapytaniem, czy zaakceptowałyby naklejki z tęczą, jakie były ich reakcje?

Romas Zabarauskas: Jedna z popularnych kawiarni sieciowych tak się obawiała tej naklejki, że zrobiła własną (która utrzymała się przez tydzień) twierdząc, że są przyjaźni dla wszystkich. Ale jeśli są tacy przyjaźni, to dlaczego boją się tęczy? Równolegle otrzymaliśmy mnóstwo wsparcia od przedsiębiorstw, które były gotowe złożyć deklarację dla środowiska LGBT+. Odkryłem, że wielu właścicieli małych biznesów to ludzie postępowi, którzy z radością się angażowali i chcą zmieniać nasze społeczeństwo na lepsze.

Cafébabel: Przyjazne Wilno poleca nie tylko miejsca przyjazne LGBTQ, ale także dostępne dla osób na wózkach inwalidzkich, przyjazne zwierzętom czy weganom. Skąd takie zróżnicowanie?

Romas Zabarauskas: Uznaliśmy, że w ten sposób projekt będzie bardziej znaczący. Przecież każde przedsiębiorstwo na Litwie musi być „przyjazne LGBTQ”, bo zobowiązuje je do tego prawo... Chcieliśmy objąć więcej kategorii, tak abyśmy z pomocą naszych społecznych partnerów mogli edukować przedsiębiorstwa, a także zachęcić je do bycia bardziej przystępnymi i uwzględniającymi różne sposoby odżywiania.

Cafébabel: Wszędzie jesteś cytowany jako „otwarcie gejowski” filmowiec. Czy Twoja otwartość Ci szkodzi?

Romas Zabarauskas: Przypuszczam, że tak, bo ściągnęło to dużo uwagi na mnie i zwróciło czujne oko na moją artystyczną pracę. Kiedy się ujawniłem, na Litwie nie było zbyt wielu otwartych gejów. Brałem udział w różnych programach telewizyjnych i udzielałem wywiadów na temat mojej własnej historii. Teraz jest zdecydowanie więcej ludzi, którzy mogą przejąć pałeczkę, tak abym mógł mocniej skupić się na swojej sztuce.

Najnowszy film Romasa Zabarauskasa YOU CAN'T ESCAPE LITHUANIA właśnie ukazał się na DVD/VOD w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytani, Irlandii, Francji, Szwajcarii i Belgii.

Cafébabel: Estonia w ostatnich latach zatwierdziła związki jednopłciowe, czy widzisz taką ewentualność w niedalekiej przyszłości na Litwie?

Romas Zabarauskas: Niestety nie, bo litewscy politycy są w większości albo homofobami, albo tchórzliwymi hipokrytami.

Cafébabel: Jakie są Twoim zdaniem najważniejsze kwestie pozostające do rozwiązania na Litwie?

Romas Zabarauskas: Legalizacja małżeństw jednopłciowych i adopcji, poprawa legislacji dla osób transpłciowych, zapewnienie rzetelnej edukacji seksualnej w szkołach, zmiana prawa, które „chroni nieletnich”, oraz zapewnienie, że przepisy dotyczące przestępstw nienawiści funkcjonują sprawnie (a nie tylko na papierze).

Cafébabel: Czy prawo kiedykolwiek ingerowało w Twoją pracę?

Romas Zabarauskas: Mam takie wrażenie, że moja praca o tematyce queer nie była nigdy cenzurowana w obawie o ilość uwagi, jaką mogłoby to na mnie zwrócić. Niestety, nie wszyscy mają tyle szczęścia. Wielka szkoda, że dystrybucja książki dla dzieci zawierającej opowieści o miłości osób tej samej płci, Amber Heart, musiała zostać wstrzymana z powodu prawa „antypropagandowego". To naprawdę wstyd, że takie prawo jeszcze istnieje w Unii Europejskiej.

__

Oto 5 polecanych przez Romasa przyjaznych miejsc w Wilnie

Zobacz stronę friendlyvilnius.com oraz oficjalny fanpage 

Translated from Friendly Vilnius Map: Don't fight the rainbow