Palenie zabija
Published on
Translation by:
Ada Szerszeń
Zły nawyk o tragicznych skutkach, któremu dużo brakuje do zniknięcia, również z naszych języków.
Nawyk palenia, "fumer"
(po francusku), "smoking" (po angielsku), "fumare" (po włosku), "rauchen" (po niemiecku), "rökning" (po szwedzku), "fumar" (po hiszpańsku) lub "κάπνισμα" (po grecku), ma, oprócz czasownika, który go opisuje, głęboko zakorzeniony rodowód w każdym kraju Unii. Jak to w zwyczaju bywa, nawyk ten pozostawił swój ślad we wszystkich europejskich językach. Tytoń przybył z Ameryki, gdzie przypieczętowywano umowy paleniem fajki pokoju ("fumar la pipa de la paz" po hiszpańsku). Przywieźli go hiszpańscy konkwistadorzy. Mimo to, nazwa rośliny pochodzi od arabskiego słowa "tubbaq", używanego w Średniowieczu dla określenia niektórych roślin o właściwościach leczniczych. Pojęcie cygaro uzyskało swoje brzmienie już w Nowym Świecie, w języku majów "palić" to "siyar".
Pomimo 650 000 zgonów rocznie, spowodowanych paleniem tytoniu, 140 milionów Europejczyków opiera się porzuceniu tego okropnego nawyku i dalej palą "jak smoki" albo "kominy" ("Füstöl, mint a gyárkémény"- po węgiersku, "Rauchen wie ein Schlot"- po niemiecku). Ze swojej strony, Włosi uzależnieni od nikotyny, palą jak Turcy ("fumare come un turco" ), ze względu na uwielbienie tego narodu do fajki. Z kolei Francuzi palą jak strażacy ("fumer comme un pompier" ), co wywodzi się z tego, iż stare parowozy strażackie wydalały duże ilości spalin. Hiszpanie natomiast palą jak szoferzy, "fumar como un carretero", którzy czekają z niecierpliwością na klientów swoich taksówek.
Władze starają się wyplenić ten groźny nałóg, zobowiązując koncerny tytoniowe do umieszczania na opakowaniach odstraszających napisów. Są one krótkie i dobitne, jak na przykład: "Fumer tue" (po francusku) czy: "Palenie zabija", po polsku. W bardziej opisowej wersji znajdziemy: "fumar puede provocar una muerte lenta y dolorosa" - palenie powoduje powolną i bolesną śmierć (po hiszpańsku) lub Smoking may reduce the blood flow and cause impotence - palenie może spowodować spadek przepływu krwi i impotencję (po angielsku), żeby europejscy impotenci nie mówili, że ich nie ostrzegano.
Mimo to, walczyć przeciwko temu nałogowi jest bardzo trudno, zachęcano do niego przez lata w muzyce i kinie. Kto nie pamięta piosenki hiszpańskiej aktorki Sary Montiel? Palenie jest genialną i zmysłową przyjemnością…
Translated from Fumar mata