MAGNUS CARLSEN: JUSTIN BIEBER SZACHÓW?
Published on
Jak wyobrażacie sobie światowej klasy szachistę? Pewnie jako mężczyznę w średnim wieku z dawnego Związku Radzieckiego, z okularami na nosie i w niemodnym garniturze? Nic podobnego. Nowy mistrz świata szachistów, Magnus Carlsen, to przystojny młody Norweg. Co zaskakujące, jego twarz zdobi nie tylko artykuły w prasie branżowej, lecz pojawia się na okładce magazynu GQ
W piątek 22 listopada, osiem dni przed swoimi 23. urodzinami, norweski szachista Magnus Carlsen został mistrzem świata w szachach. Podczas pojedynku rozegranym w Chennai (w południowych Indiach), Norweg pokonał indyjskiego szachistę, Viswanathana Ananda, wygrywając 3 pojedynki i remisując w 7 na dziesięć gier. Magnus to jednak nie tylko wybitny szachista, lecz również model. Przez swój wygląd porównywany jest do Justina Biebera i do walijskiego piłkarza Garetha Bale'a. Jednak prawdopodobnie Magnus lepiej śpiewa i gra w piłkę nożną niż ci dwaj razem wzięci grają w szachy.
Wszystko w swoim czasie
Carlsen zaczął zgarniać najlepsze nagrody jeszcze w czasach wczesnej młodości. W wieku 13 lat został najmłodszym, po Rosjaninie Garym Kasparovie, arcymistrzem szachistów. Pierwszego stycznia 2010 roku, gdy miał 19 lat i 32 dni, wygrał mistrzostwo świata w tej dziedzinie, a 22 listopada został drugim najmłodszym mistrzem świata szachów w historii. Dlatego zaskakującym wydaje się fakt, że Carlsen nie grał w szachy od małego. Jego ojciec próbował zarazić go miłością do czarnych i białych pionków, ale mały Magnus nie wykazywał większego zainteresowania w tym kierunku. Gdy miał pięć lat było już jednak jasne, że jest obdarzony fenomenalną pamięcią i zdolnością rozwiązywania wszelkiego rodzajów łamigłówek. Wówczas nie widział jednak Magnus w szachach nic ujmującego, bo to piłka nożna i narciarstwo sprawiały mu najwięcej przyjemności. Diametralna zmiana zainteresowań miała jednak miejsce trzy lata później, gdy małego Magnusa nagle oczarowały szachy. Jego początkowa motywacja była bardzo prosta – chciał pokonać swoją starszą siostrę. Szybko zaczął zwyciężać w pojedynkach ze starszymi dziećmi, a następnie z dorosłymi. Kiedy miał trzynaście lat został arcymistrzem i zremisował w szachach błyskawicznych z legendarnym szachistą, Garym Kasparovem. Już wtedy eksperci wiedzieli, że narodziła się gwiazda. Lubomír Kaválek, czesko-amerykański arcymistrz, nazwał Magnusa Mozartem szachów, ponieważ jego gra była nie tylko błyskotliwa, ale też piękna i kreatywna. Brytyjski arcymistrz Nigel Short chwalił jego harmonijny, wszechstronny styl, w którym widać było chęć zwycięstwa.
Magnus Carlsen – jeden zawodnik, mnogość stylów
Mówi się, że Carlsen to jeden z najbardziej kreatywnych szachistów wszech czasów, choć jego stylu gry nie da się jasno zdefiniować. Poprzedni mistrz świata (pokonany przez Magnusa), Viswanathan Anand, powiedział, że młody Norweg łączy w sobie style różnych graczy. Carlsen nie skupia uwagi na początkowych etapach rozgrywki, dlatego nikt tak naprawdę nie wie, czego można się po nim spodziewać od razu po rozpoczęciu gry. W przeciwieństwie do wielu zawodników, Carlsen nie ma obsesji na punkcie strategii i przygotowania taktycznego, czy też analiz komputerowych. Intuicja, wyobraźnia i improwizacja to elementy, na które stawia i które sprawiają, że jego styl jest unikalny i często nieprzewidywalny. Młody Norweg do perfekcji opanował grę środkową. Jak to określił jego były prywatny nauczyciel, Garry Kasparov, stosuje on „duszącą presję". Nawet komputery, które analizują rozgrywki między szachistami w czasie rzeczywistym, są często zaskakiwane przez ruchy Carlsena. Komputery mogą obliczać nieokreśloną ilość możliwych ruchów, są one jednak niezdolne do oszacowania jak nieoczekiwane i niestandardowe ruchy wprawią w popłoch przeciwników, którzy zastanawiają się, czy kolejny ruch Carlsena to głupi błąd, czy pomysłowa pułapka. Sekret sukcesu młodego Norwega może tkwić w jego umiejętności postrzegania niektórych rzeczy w nieszablonowy sposób oraz w jego nietypowej postawie. Sposób, w jaki zaczął on grać w szachy jest już przez wielu uznawany za paradoksalny. Jako dziecko nie rozumiał, dlaczego ludzie robili tyle zamieszania wokół jego spektakularnych zwycięstw w grach symultanicznych. Później twierdził, że bardziej obawia się porażki w Monopol, niż w szachy.
Z drugiej strony Magnus znany jest już jako agresywny zawodnik, dla którego gra to swego rodzaju wojna. W dokumencie zrealizowanym przez CBS przyznał, że sprawia mu przyjemność obserwowanie jak jego rywale cierpią, spoglądając w oczy zbliżającej się nieuchronnej klęsce. Pomimo chłopięcego wyrazu twarzy, Carlsen ma groźne spojrzenie, które nie ułatwia gry zawodnikom po drugiej stronie szachownicy. Znany jest już również jego nawyk przechadzania się między sąsiednimi szachownicami, by sprawdzić przebieg innych rozgrywek. To też element psychologicznej wojny.
Arcymistrz, model i gwiazda filmowa?
Zrobił tak nawet podczas starcia z Kasparovem, gdy miał 13 lat, stwierdzając, że wie, jaki ruch wykona Rosjanin i że nie ma sensu siedzieć przy szachownicy. Jako dziecko Carlsen bawił się piłką, by jakoś zająć sobie czas w oczekiwaniu na kolejne ruchy swoich rywali. Zależnie od punktu widzenia można to odbierać albo jako arogancję, albo też przejaw geniuszu. Specjaliści od marketingu biją się o każdą młodą gwiazdę, nieważne w której dyscyplinie odnosi sukcesy. Carlsen pozował już dla holenderskiej firmy projektującej ubrania oraz otrzymał propozycję zagrania mistrza z odległej galaktyki w filmie Star Trek 2. Musiał ją odrzucić, ponieważ nie był w stanie pogodzić wszystkich obowiązków. Niektórzy miłośnicy szachów mają nadzieję, że sława Carlsena wpłynie na popularyzację tej dyscypliny wśród młodych ludzi. W czasach wyszukanych gier komputerowych znane od wieków szachy mogą wydawać się przestarzałe. Nie zmienia to jednak faktu, że na świecie istnieje ponad 600 milionów miłośników tej intelektualnej rozrywki, a Europa jest jednym z jej największych ośrodków. W latach 2010 i 2012 gra w szachy w ramach zajęć powróciła do 175 szkół w Wielkiej Brytanii. Szachy są również obowiązkowym przedmiotem w ramach podstawowej edukacji w Armenii. We wrześniu 2013 roku przedmiot nazwany Skill-building Chess, stworzony przez jedną z najlepszych zawodniczek wszech czasów, Judit Polgár, został wprowadzony do szkół na Węgrzech.
Młodzież lubi naśladować sławnych i bogatych, nawet jeśli zajmują się oni przestawianiem figur po białych i czarnych polach na drewnianej desce. Magnus Carlsen może być „powiewem świeżości" w świecie szachów. Jego sesja okładkowa dla magazynu GQ udowodniła, że Carlsen ma poczucie humoru i jest w stanie zaoferować środowisku szachowemu o wiele więcej niż tylko swój talent. Może z czasem uda mu się zrealizować to trudne zadanie, jakim jest popularyzacja gry w szachy wśród młodzieży.
Translated from New World Champion Magnus Carlsen Could Change the Face of Chess