Kto to jest? Pseudonimy w świecie literatury
Published on
Translation by:
Katarzyna Anna Berto
Tożsamość Eleny Ferrente została zdemaskowana, ale nie jest to ani pierwsza, ani ostatnia pisarka, która ukrywała się pod pseudonimem artystycznym. Odkryjmy więc innych sławnych twórców, którzy w przeszłości publikowali pod fałszywym nazwiskiem.
Robert Galbraith
Debiutancka powieść Roberta Galbraith’a Wołanie kukułki znalazła się na szczycie listy bestselerów 2013 roku przygotowanej przez Amazon i zdobyła sobie entuzjastyczne przyjęcie krytyki. Niedługo później, bo trzy miesiące po premierze książki, okazało się, że Robert Galbraith to w rzeczywistości J.K. Rowling, autorka Harry’ego Pottera, która zdecydowała się ukryć pod pseudonimem, aby „móc tworzyć bez rozgłosu i presji czytelniczych oczekiwań”. Jest to zrozumiała motywacja w przypadku osoby, która stworzyła najlepiej sprzedającą się serię powieści wszechczasów.
Richard Bachman
Pod koniec lat 70. nazwisko Stephena Kinga było już rozpoznawalne. Aby przekonać się, czy popularność pisarza nie jest jedynie zasługą niebywałego szczęścia, albo innej przychylności losu, wydawcy zdecydowali, że będą publikowali tylko jedną jego powieść rocznie. Pisarz zaczął wtedy publikować książki pod nazwiskiem Richard Bachman. Jednak jego prawdziwą tożsamość odkrył księgarz Steve Brown, który zauważył analogię między dziełami Kinga a twórczością Bachmana. Po tym, jak podstęp Kinga został wykryty, pisarz osobiście wystosował komunikat prasowy, w którym napisał, że Richard Bachman zakończył życie z powodu „nowotworu pseudonimicznego”.
Emile Ajar
W czasie II wojny światowej Romain Gary, urodzony w 1914 roku jako Roman Kacew, był pilotem, a po jej zakończeniu stał się jednym z najważniejszych francuskich pisarzy i reżyserów. W 1956 zdobył Nagrodę Goncourtów za książkę Korzenie nieba. Wyróżnienie to można otrzymać tylko raz w życiu, ale Gary postanowił przechytrzyć regulamin i w 1975 roku zdobył nagrodę ponownie za Życie przed sobą, powieść wydaną pod nazwiskiem Ajar. Swój sekret ujawnił w 1980 roku w liście pożegnalnym, który napisał przed odebraniem sobie życia.
Paul Celan
Urodzony na terytorium dzisiejszej Ukrainy Paul Celan był jednym z nielicznych członków swojej rodziny, którym udało się przeżyć Holocaust. Wątek ten przewijał się potem w twórczości pisarza. Po wojnie zamieszkał w Bukareszcie, aby ostatecznie przenieść się do Francji. Jego pseudonim Celan (wymawiany „selàn") to anagram rodowego nazwiska Antschel.
Lewis Carroll
Lewis Carroll, znany na całym świecie jako autor Alicji w krainie czarów i Po drugiej stronie lustra był również utalentowanym matematykiem. Pod swoim prawdziwym nazwiskiem, Charles Lutwidge Dodgson, zdobył nie tylko dyplom magisterski w Oxfordzie, ale opublikował dziesiątki utworów. Jednak zrozumiałe jest, dlaczego pisarz postanowił używać pseudonimu: jego ojciec, dziadek i pradziadek nosili to samo imię, w efekcie wszyscy nazywali się Charles Dodgson, a pisarz najprawdopodobniej chciał się choć trochę odróżnić od całej męskiej linii swojej rodziny.
Pablo Neruda
Wielu twórców zaczynało przygodę z literaturą już w młodości, ale chilijski pisarz Pablo Neruda swoją pierwszą książkę stworzył w wieku 13 lat pod prawdziwym nazwiskiem Neftalí Reyes. Jednak, aby zmylić ojca – kolejarza, który nie aprobował literackich zapędów syna, twórca wymyślił pseudonim Pablo Naruda, któremu był wierny przez całą swoją karierę. Prawdopodobnie zapożyczył go od nazwiska znanego czeskiego dziennikarza, Jana Narudy.
George Eliot
W czasach, kiedy pisarki takie jak Jane Austen czy siostry Brontë były określane deprecjonującym mianem „autorek powiastek”, Mary Ann Evans sięgnęła po ekstremalne rozwiązanie, żeby tylko uniknąć takiego losu. Ukryła się za maską męskiej tożsamości. Imię „George” zapożyczyła prawdopodobnie od krytyka George’a Henry’ego Lewes’a, z którym była w trwającym 20 lat związku, mimo że mężczyzna był żonaty. W końcu ujawniła swoje prawdziwe ja, wywołując tym niemały skandal. Prawdopodobnie wzmógł on tylko popularność pisarki, gdyż w epoce wiktoriańskiej wielkie skandale były tym, co kochano najbardziej.
Joanna Chmielewska
Polska Aghata Christie Joanna Chmielewska (prawdziwe imię i nazwisko: Irena Kühn) napisała między 1964 a 2007 rokiem prawie 50 powieści kryminalnych, liczne teksty dla dzieci oraz felietony. Główna bohaterka jej powieści ma ma na imię Joanna, co pozwala doszukiwać się związków między faktami powieściowymi a realnym życiem pisarki: obie są architektkami (Chmielewska studiowała architekturę w Warszawie w latach 50.) i obie kochają hazard, szczególnie wyścigi konne.
Dr Seuss
Trudno uwierzyć, że autor takich klasyków dla dzieci, jak bajka Kot Prot musiał pisać pod pseudonimem ze względu na konflikt z prawem. Theodore Geisel, student Uniwersytetu w Dartmouth, został złapany w czasach prohibicji na piciu alkoholu i w ramach kary zabroniono mu publikować w uczelnianej gazecie. Aby uniknąć konsekwencji, a jednocześnie móc pisać, Geisel przyjął pseudonim „Seuss”.Warto dodać, że dyplom magisterski uczelni uzyskał dopiero w 1956 roku i to jako wyróżnienie honorowe, a nie takie, które przyznawane było w normalnym trybie.
Mark Twain
Zanim Samuel Langhorne Clemens napisał Przygody Huckleberry’ego Finna, uważane za jedną z najważniejszych amerykańskich powieści wszechczasów, pracował jako dziennikarz, drukarz i kapitan parowców. Dzięki tej pracy zdobył liczne inspiracje do swojej twórczości oraz pseudonim, ponieważ nawigatorzy parowców często krzyczeli: „By the mark, twain!”, aby poinformować, że rzeka przed nimi głęboka jest na dwa łokcie, a więc bezpiecznie można na nią wpłynąć. Prozaik napisał też kilka artykułów pod nazwiskiem Thomas Jefferson Snodgrass, ale nie przyniosło mu ono szczęścia.
Translated from "What's in a name?": 10 noms de plumes of famous authors