Grecjo, Portugalio, Rumunio - ratujcie zagrożone gatunki!
Published on
Story by
eloise horsfield
Translation by:
Natalia SosinCzy Europa reaguje wystarczająco szybko aby powstrzymać nieodwracalne straty w różnorodności ekosystemów?
Komisarz europejski ds. środowiska Stavros Dimas nazwał ochronę różnorodności ekosystemów "jednym z poważniejszych wyzwań przed jakimi stoi ludzkość". Badania Eurobarometru z 18 stycznia 2008 pokazują, że 90% Europejczyków zgadza się z tym stwierdzeniem. Ponadto są oni poważnie zaniepokojeni zmniejszającą się liczbą gatunków zwierząt i roślin, kurczących się środowisk naturalnych i zanikających ekosystemów. Na szczycie w Gothenburgu w 2001 r., państwa członkowskie podpisały po raz pierwszy umowę w sprawie powstrzymania postępujących strat w różnorodności ekosystemów do roku 2010.
Piąta i jak dotąd ostatnia inicjatywa została zapoczątkowana w roku 2006 w Konwencji o Różnorodności Biologicznej. Kraje UE zachęcane są do wyznaczania obszarów chronionych dla najcenniejszych gatunków. Przykładem jest sieć ekologiczna Natura 2000, która chroni 18% obszaru pierwszych 15 krajów założycielskich Unii Europejskiej. Poniżej obraz sytuacji w krajach stojących przed największym "wyzwaniem", czyli Grecji, Rumunii i Portugalii.
Grecja: parkingi i żółwie
Wzdłuż najdłuższego wybrzeża Morza Śródziemnego, w Grecji rozciąga się imponujący obszar występowania zwierząt i roślin, które do niedawna były nieznacznie osłabiane przez działalność człowieka. Wiele zagrożonych gatunków opuściło swoje obszary występowania w Europie dla tej ostoi. W Grecji nawet do 25% gatunków zwierząt i 20% gatunków roślin jest endemicznych.
Jednakże w 2006 r. raport WWF na temat implementacji programu Natura 2000 wykazał, iż w Grecji brakuje politycznego poparcia i woli aby wyznaczać obszary chronione. Należy zwiększyć świadomość obywateli. W Grecji pomimo nieustających nacisków ze strony organizacji pozarządowych, niedostatecznie chronione są również rzadkie żółwie karetta oraz występujący w południowej części wyspy Zakynthos gatunek foki zwanej mniszką śródziemnomorską. Doszło do tego, iż w 2002 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości pozwał Grecję za "niedopełnienie zobowiązań w zakresie wdrażania skutecznej i ścisłej ochrony" gatunków, grożąc nałożeniem grzywny w przypadku braku poprawy sytuacji. W celu ochrony gatunków zbudowano Narodowy Park Morski, jednak po upływie pięciu lat, budowa nowych parkingów obok chronionej plaży wydaje się wskazywać na to, iż wysiłki aby ratować zagrożone gatunki mogą pójść na marne.
Portugalia: ptaki i prezydencja
Portugalia swoje różnorodne dziedzictwo naturalne zawdzięcza pochodzeniu wulkanicznemu oraz tropikalnemu klimatowi Azorów i Archipelagu Madery. Również lądowa Portugalia jest ojczyzną wielu gatunków zamieszkujących wydmy, klify, bagna i laguny. Z pośród 313 gatunków ptaków zamieszkujących Portugalię, 35% jest zagrożonych wyginięciem.
W okresie przewodniczenia Unii Europejskiej, od czerwca do grudnia 2007 r., Portugalia była najważniejszym graczem w określaniu strategii osiągnięcia celu 2010, wyznaczonego na szczycie w Gothenburgu. W próbach powstrzymania utraty ginących gatunków na pierwszy plan wysuwa się zależność pomiędzy biznesem a różnorodnością ekosystemów. Jeżeli chodzi o różnorodność ekosystemów w skali krajowej, wydaje się, że Portugalia dobrze wykorzystała fundusze na wyznaczenie obszarów chronionych.
Rumunia: fauna w geograficznym centrum Europy
W Rumunii można znaleźć wiele gatunków europejskiej fauny leśnej, takich jak niedźwiedzie brunatne, wilki i rysie. Delta Dunaju jest obszarem włączonym do międzynarodowej sieci rezerwatów biosfery UNESCO "Człowiek i biosfera" (UNESCO MAB), na którym znajduje się największe skupisko pól trzcinowych na świecie. Rumunia posiada więcej regionów biogeograficznych niż jakikolwiek inny kraj Unii (pięć z pośród zdefiniowanych dziesięciu, w tym alpejski, kontynentalny, panoński, pontyjski i stepowy. Dwóch z nich nie można spotkać nigdzie indziej w UE).
Jednak kraj ten osłabiany jest przez coraz bardziej intensywną działalność rolniczą i wpływy urbanizacji. Raport z 2006 r. wykazał, iż Rumunia nie wywiązuje się dobrze z założeń programu Natura 2000. Dotyczy to kwestii takich jak: nieadekwatny budżet narodowy przeznaczony na ochronę środowiska, brak odzwierciedlenia dyrektyw UE w legislacjach krajowych, brak zaangażowania społeczeństwa w kwestie ochrony środowiska. W październiku 2007 r. Komisja Europejska wystosowała do Rumunii pisemne ostrzeżenie o podjęciu środków prawnych w związku z naruszeniem legislacji o różnorodności ekosystemów, po tym jak kraj ten w ramach tworzenia sieci ekologicznej Natura 2000 nie ustanowił specjalnych obszarów ochrony dla zagrożonych gatunków ptaków migrujących.
Zdjęcia w tekście: Pierre Pouliquin/Flickr; Positiv/Flickr; ferran pestaña/Flickr. Strona głowna: sagabardon/Flickr
Story by
Translated from Greece, Portugal and Romania: save your species!