Eksportując dobrobyt na arenę międzynarodową?
Published on
Story by
ángel alonso arroba
Translation by:
celina karkula
Model skandynawski posiada cechy, których nie należy ignorować: pacyfizm i równość w stosunkach międzynarodowych.
Często utożsamiamy się z tak zwanym modelem skandynawskim, w sprawach polityki wewnętrznej, dobrobytu, spraw socjalnych, ścisłego prawodawstwa międzyśrodowiskowego, postępie w integracji kobiety do świata pracy. Jest pewne, że państwa takie jak Szwecja czy Norwegia były pionierami w pojmowaniu i zastosowaniu wielu z wzorcowych wytycznych, jakie Unia Europejska włączyła do swojej polityki socjalnej. Jeśli autorzy tacy jak Jeremy Rifkin mówią w ostatnich latach o modelu europejskim przeciwnym do amerykańskiego snu, zawdzięcza się to w dużej mierze chęci Brukseli do naśladowania odnoszącego sukces eksperymentu skandynawskiego. Jego wpływ był nie tylko decydujący w całokształcie idei i zarządzania socjaldemokratycznych partii reszty państw UE, lecz również we własnej pracy rządu dokonanej przez dekady przez chrześcijańską demokrację w miejscach jak Niemcy, Francja czy Włochy. Tylko od rewolucji neoliberalnej i neokonserwatywnej dowodzonej przez Margaret Thatcher na początku lat 80 zaczęto kwestionować na Starym Kontynencie początki modelu nordyckiego narodzonego pod schronieniem ekonomicznego steru "keynesiano". Stąd rozmnożenie w latach 80 komunitarnych polityk rozdzielczych.
Do awangardy międzynarodowej
Godny uwagi wpływ modelu skandynawskiego w czasie "przywracania" wewnętrznego porządku społecznego w krajach usuwa w cień w znacznej mierze jego ważny wpływ na planie polityki zewnętrznej, inspirując i popierając niektóre z zasad i koncepcji, które rządzą naszym sposobem zrozumienia stosunków międzynarodowych. Z jednej strony, ruchy jak ekopacyfizm i tak ważne elementy zbiorowego systemu bezpieczeństwa jak operacje utrzymania pokoju byłyby niemożliwe bez wpływu państw jak Szwecja czy Norwegia w ciągu drugiej połowy XX wieku. W tym samym czasie, na planie bardziej praktycznym, zaskakuje przywództwo państw "średnich", które sprawują te skandynawskie w dziedzinie polityki międzynarodowej, zwłaszcza w sprawie porządku światowego, w którym poziomy władzy wojskowej, politycznej i ekonomicznej spełniają podstawową rolę, aby wpływać na sprawy globalne.
Dlaczego nie przywołuje naszej uwagi fakt, że dwoma pierwszymi Sekretarzami Generalnymi Narodów Zjednoczonych byli Norweg Trygve Lie i Szwed Dag Hammarskjold? Lub że większe roczne przyznanie na rzecz prac pokoju było nagrodą ufundowaną przez szwedzką fundację? Lub że SIPRI ze Sztokholmu było dobrym punktem do studiowania polityki międzynarodowej? Lub że Izraelczycy i Palestyńczycy usiedli, by negocjować w przeciągu kilku miesięcy, na początku lat 90, w lodowatym Oslo, za pośrednictwem rządu norweskiego?Tylko Kanada, inny kraj północny, jest porównywalny do krajów skandynawskich w dziedzinie projektowania świata moralnego. Ciekawe: państwa zdecydowanie internacjonalistyczne i pacyfistyczne, które dzielą solidny system pożyczek społecznych. Czy ich model socjalny ma coś wspólnego ?
Eksportować model, który funkcjonuje
Zdecydowanie tak. Duża część racji tej zewnętrznej projekcji odpowiada charakterystykom modelu socjalnego inspirowanego wartościami, które rządy skandynawskie stopniowo przenosiły na plan międzynarodowy, tradycyjnie zdominowanego przez prawo silniejszego. Jeśli państwa nordyckie były pionierami w dziedzinie ekologii, pacyfizmu i operacji pokojowych, zawdzięcza się to w dużej mierze ich wewnętrznemu modelu socjalnemu, który rządzi się i kieruje tymi samymi zasadami. Czasem relacja jest pośrednia, i jest logiczne, że tradycyjne przejmowanie się Skandynawów zmienia się w przywództwo, gdy chodzi o obronę Amazonii, ratowanie wielorybów i zarządzenie Kyotos.
Jednak, istnieje wieź bardziej głęboka między północnym modelem dobrobytu a powolną rewolucją, które stosunki międzynarodowe przechodziły w ciągu ostatnich dekad. Model skandynawski opiera się na uniwersalności na przekór różnicom klasowym, wywołując również zbiorcze uczucie odpowiedzialności socjalnej, który kontrastuje z anglosaskim tradycyjnym indywidualizmem. Elementy te faworyzują nową perspektywę polityki zewnętrznej, która opierałaby się mniej na interesie narodowym i byłaby bardziej skłonna do popierania sprawiedliwości i równości na przekór różnicom narodowościowym. Ta sama solidarność, którą głosi model skandynawski prowadzi te państwa do bycia najbardziej hojnymi w pomocy w rozwoju, odkąd wiara, że ułatwiając dobrobyt społeczny można zagwarantować dobrobyt jednostki.
Nie istnieją magiczne różdżki, aby rozwiązać problemy świata, i model skandynawski stawia czoło wielu wyzwaniom. Ale recepta socjalna dla państw jak Norwegia czy Szwecja stanowi dobry punkt wyjścia, którego zastosowanie w wymiarze globalnym zaczyna być rzeczywistością w określonych środowiskach. Trzeba czekać, aby tendencja była kontynuowana i aby Europa potrafiła dotrzymać kroku.
Story by
Translated from ¿Exportando bienestar a la escena internacional?