Bullying – mobbing w szkole
Published on
Translation by:
Magdalena WalczakCafebabel rozmawia z koordynatorem projektu VISTOP, Thomasem Jägerem i pedagogiem oraz autorem książek doktorem Karlem Gebauerem o przemocy i mobbingu w szkole.
Dłoń na niebieskim polu symbolizuje „Stój”, przy czym kciuk o kształcie głowy ptaka przypomina starego poczciwego gołębia pokoju. Tak właśnie wygląda sygnet VISTOP, „Vilonece in Schools Training Online Project”( projekt treningowy online na temat przemocy w szkole). Projekt ten finansowany ze środków Unii Europejskiej oferuje moduły naukowe na temat bullyingu w szkole.
Pojęcie bullying (z ang. bully: tyran) oznacza, podobnie jak mobbing w miejscu pracy, pewną formę terroru psychicznego wśród uczniów. Materiał naukowy VISTOP został przygotowany i wyposażony multimedialnie dla trzech grup docelowych: dla nauczycieli, rodziców i jednostek odpowiedzialności: policji, administracji szkół i gmin. 6 października trzy grupy docelowe rozpoczęły moderowane kursy online, których zawartość powinna być dostępna od stycznia 2009 roku również i do samodzielnej nauki. Do tego czasu teksty mają być przetłumaczone z języka angielskiego także i na inne języki.
Panie Jäger, koordynuje Pan projekt VISTOP, jak określiłby Pan zainteresowanie tą inicjatywą?
Bardzo pozytywnie! Na kurs nauczycielski zapisało się już 30 zamiast 20 planowanych
uczestników, ponieważ zainteresowanie było tak duże. Uczestnicy żyją w Wielkiej Brytanii, Rumunii, Irlandii, Hiszpanii, Polsce, Niemczech, na Cyprze oraz w Japonii.
Czy w Europie istnieje pojęcie bullyingu i czy stworzono statystyki na ten temat?
Wprawdzie istnieją statystyki, ale nie dają się one porównać w skali europejskiej. Oprócz różnic w odniesieniu do używanych metod i zbadanych populacji grają tutaj istotną rolę także różnorodne koncepty. Angielskie wyrażenie „to bully” zostało przetłumaczone w pierwszych badaniach jako „kpić z kogoś, zadręczać, dokuczać komuś”, co odrzucało elementy przemocy. Również samo pojęcie przemocy jest różnorodne. Idąc w przeciwną stronę, podjęto więc próbę znalezienia „wspólnego mianownika”: „convivencia” jako pokojowa koegzystencja, która związana jest z dążeniem do zrozumienia drugiego człowieka i rozwiązywaniem konfliktów bez użycia przemocy.
Czy zwiększyła się liczba przypadków bullyingu?
Za sprawą mediów odnosi się często takie wrażenie ale myślę, że nie. Oprócz tego istnieje również fenomen cyber-bullyingu. W tym przypadku powstaje całkiem odmienna sytuacja jeśli chodzi o ofiary. Podczas gdy wcześniej upokarzano ludzi przed małą grupą „widzów”, teraz może obejmować ona za sprawą You Tube tysiące osób.
Czy nauczyciele mogą wypowiadać się na temat przypadków bullyingu?
W moim odczuciu przestaje być to temat tabu, co z pewnością jest również efektem dostarczania sprawozdań przez media. Przypominam sobie z mojego osobistego otoczenia, że jeszcze w latach 90 szkoły bały się uczestniczyć w programach zapobiegania przemocy. Jednakże to się zmieniło.
Doktorze Gebauer, jest pan dyrektorem szkoły, po czym można rozpoznać mobbing albo bullying?
Rodzice, wychowawcy i nauczyciele powinni uważać na prozaiczne rzeczy, związane z życiem codziennym. Mobbing może się ujawnić, np. gdy ukrywa się albo niszczy części ubrania, gdy zeszyty albo inne materiały znikają, gdy za plecami dziecka źle się o nim mówi lub gdy ośmiesza się je przed innymi.
Jak najszybciej wyjść z pułapki mobbingu?
Nauczyciele muszą dostrzec pewne wykroczenia, których uczniowie i uczennice dopuszczają się na ich oczach, i interpretować je jako demonstrację siły. Jeśli nauczyciele nie zaklasyfikują odpowiednio takiej sytuacji, wówczas ofiara zaczyna znajdować się w beznadziejnym położeniu. Jeśli sprawcy mobbingu to zauważą, staną się jeszcze pewniejsi swojej władzy i zaczną sobie pozwalać na coraz więcej. W takim stopniu nauczyciele, którzy tego nie przestrzegają, mogą sprzyjać procesom mobbingu. Całkiem inaczej rozwija się jednak sytuacja, gdy nauczyciele interweniują. Jeśli odkryje się przypadek mobbingu, sprawcy i uczestnicy tracą swoją władzę.
Czy można ochronić się przed mobbingiem?
Dobrze wykształcone poczucie własnej wartości należy do najważniejszych czynników. Dzieci i młodzież z odpowiednio wysokim poczuciem własnej wartości zaczynają mówić całkiem szybko osobom zaufanym o wydarzeniach, które odbywają się w związku z mobbingiem.
Translated from "Bullying" - Mobbing in der Schule