Ateny: młodzi wypaleni po kryzysie?

Published on May 3, 2016

SpołeczeństwoEUTOO

Po tym, jak kryzys gospodarczy ciężko dotknął Grecję, jej mieszkańcy po raz kolejny muszą zmierzyć się z czymś, co ich przerasta. Kryzys migracyjny jest prawdziwie skrajną sytuacją, prawie porównywalną z oblężeniem, którego Partenon doświadczył we wrześniu 1687 roku. Ateny, które były wówczas okupowane przez Turków, zostały najechane przez wojska Republiki Weneckiej. Wystarczył strzał z moździerza z polecenia doży Francesco Morosiniego, by zniszczyć część Partenonu, który do tamtej pory pozostawał nienaruszony.

I choć obecna sytuacja oczywiście diametralnie różni się od tej z XVII wieku, Grecja na nowo przeżywa uczucie porzucenia i wypalenia. Paradoksalnie plany na przyszłość wielu młodych Greków zbiegają się z planami migrantów, którzy przybywają do portu Pireus i na wyspy greckie. Niewielu chce zostać, wielu chce wyjechać. Wszyscy są jednakowo uwięzieni w mieście w oczekiwaniu na zmiany. Jedni czekają na ponowne otwarcie granic, inni na pojawienie się nowych możliwości pracy.

Mimo że kryzys gospodarczy nie pojawia się już w nagłówkach gazet, wciąż jest bardzo obecny w Grecji. Międzynarodowy Fundusz Walutowy podkreślił niedawno, że początkowy europejski sprzeciw wobec restrukturyzacji zadłużenia Grecji w 2010 roku wcale nie ułatwił jej stanięcia na nogi. O wiele lepiej byłoby, gdyby dokonano restrukturyzacji w 2008 roku, a nie dwa lata później. Ateny miałyby znacznie niższe długi do spłacenia, niż obecnie. Czy Europa będzie w stanie uniknąć błędów z przeszłości, tchnąć nadzieję w mieszkańców i zapewnić młodym ludziom przyszłość?

Kostantinos Kartelias (34 lata), fotograf na weselach

Cafébabel: Czy Grecja ma dziś powody ku temu, by zostać w Unii?

Konstantinos: Absolutnie nie. Dowodem jest to, co się stało podczas ostatnich wyborów. Jesteśmy jedynym państwem europejskim z lewicowym rządem i Unia Europejska nas nie chce. To dlatego wciąż wywiera na nas presję. Kolejne porozumienie, które mamy przyjąć, jest naprawdę nieuczciwe. Praktycznie nam zagrożono - albo podpisujecie, albo płacicie, a jak nie, to opuszczacie Unię. Ale zadłużenie do spłacenia w drachmach byłoby jeszcze wyższe. Krótko mówiąc, to katastrofa, a Europa wcale nie była dobrym interesem. Inne państwa chcą nam wszystko zabrać - lotniska, wyspy, porty. Zostaliśmy sprzedani.

Cafébabel: Czyli Grecja popełniła błąd, wstępując do Unii Europejskiej?

Konstantinos: Uważam, że Unia Europejska nie jest dla wszystkich. Na początku, w ciągu pierwszych dziesięciu lat, dała nam dużo pieniędzy na infrastrukturę i inne działania, ale kiedy trzeba było je oddać, zdaliśmy sobie sprawę, że nie mamy ich z czego spłacić przez to, że pieniądze zostały ukradzione przez polityków i wydane na Igrzyska Olimpijskie w 2004 roku.

Cafébabel: To co teraz będzie? 

Konstantinos: Europa naprawdę zmusza nas do jej opuszczenia. Nie wydaje mi się, żeby porozumienie z Unią Europejską mogło funkcjonować. Mamy za dużo cięć budżetowych, a ona bardzo dobrze o tym wie. Według mnie UE stara się nam powiedzieć: „Nie chcemy już was w Europie”. Wszystko, wraz z tymi koniecznymi poświęceniami, jest tak ustawione, żeby to właśnie Grecja podjęła inicjatywę opuszczenia UE.

Cafébabel: Według ciebie, jaka przyszłość czeka młodych Greków?

Konstantinos: Nie mam zielonego pojęcia. Nie wiem nawet, czy istnieją jakieś możliwości. Myślę, że za dziesięć lat będzie inna wspólnota, może nawet granice będą inne, będziemy próbować rozdzielić się na północ i południe.

Cafébabel: Dlaczego zdecydowałeś zostać? 

Konstantinos: Zostałem, bo mimo wszystko, życie tutaj mi się podoba. Jeśli masz pracę, która pozwala ci żyć i zarabiać wystarczająco dużo, ten kraj jest dla ciebie idealny. Na szczęście w mojej pracy wszystko się układa i nawet zdarza mi się wyjeżdżać za granicę, żeby robić zdjęcia na weselach. Więc aktualnie nie mogę narzekać.

Cafébabel: Jak widzisz dziś Ateny? 

Konstantinos: Życie tutaj stało się bardziej opłacalne. Spadły ceny, jesteśmy w trakcie formowania społeczności młodych, w której wszystko kosztuje mniej, bo jesteśmy dziećmi kryzysu i wiemy, co to znaczy przeżyć tak ciężki okres.

Danae (26 lat), studiuje i pracuje

Cafébabel: Gdybyś miała wybierać, opuściłabyś Unię Europejską?

Danae: Tak, myślę, że obecnie nie ma w niej żadnych korzyści dla Grecji. Lepiej byłoby już nie być jej członkiem, biorąc po uwagę to, co musieliśmy przejść.

Cafébabel: Czy gwałtowne manifestowanie było słuszne?

Danae: Tak, bo w pewnym sensie przyniosło rezultaty. Jest jeszcze dużo do zrobienia, ale myślę, że gdybyśmy nie wyszli na ulice, byłoby jeszcze gorzej.

Cafébabel: Nie uważasz, że tak naprawdę niewiele się zmieniło po manifestacjach, że nie wpłynęły na sytuację?

Danae: Nie, wręcz przeciwnie, i jestem gotowa znów wyjść na ulicę, w każdej chwili. My, młodzi, mamy prawo i obowiązek zmieniania naszego kraju na lepsze, niezależnie od Europy. Inna Grecja jest możliwa i to do nas, młodych ludzi, należy zadanie jej stworzenia.

Cafébabel: Nie zamierzasz więc wyjeżdżać z Aten?

Danae: Nie, jest mi tu dobrze, to mój kraj, miejsce, w którym mieszkam. Nie planuję go opuszczać.

Aris (26 lat), student inżynierii, model i pracownik klubu ds. PR

Cafébabel: Jak widzisz Unię Europejską? Czy według ciebie Grecja dobrze zrobiła, zostając w UE po kryzysie?

Aris: Myślę, że bycie częścią wspólnoty okazało się pozytywne dla wszystkich Europejczyków. Było to historycznie uzasadnione. Gdy zaczyna się kryzys, albo ogólniej, gdy pojawia się problem, trzeba współpracować, a nie się dzielić.

Cafébabel: Dlaczego zdecydowałeś się na życie w Atenach? Czy nigdy nie marzyłeś o tym, by stąd wyjechać?

Aris: Studiuję w Atenach. Dużo podróżowałem, bo byłem modelem i myślę, że Ateny to jedno z najpiękniejszych miast, gdzie się dobrze żyje. Jak wielu innych młodych ludzi marzyłem o wyjeździe. Życie i praca za granicą jest dużą szansą na zdobycie doświadczenia i poznanie nowych ludzi.

Cafébabel: Gdybyś miał wyjechać, gdzie byś się udał? 

Aris: Bardzo chciałbym wyjechać do Londynu, to w pewnym sensie też jedna z europejskich stolic, która oferuje nieograniczone możliwości.

Cafébabel: Czy wyjście na ulice było dobrym wyborem? Myślisz, że na coś się zdało?

Aris: Biorąc pod uwagę to, co się wtedy działo, protesty i strajki były nieuniknione. Ludzie mieli prawo do wyrażenia swojego niezadowolenia, mimo że nie było to łatwe.

Giannis, Marita, Philippos, Narod, studenci aktorstwa na Uniwersytecie w Atenach

Cafébabel: Czy przystąpienie do Unii Europejskiej było dla Grecji czymś korzystnym?

Marita: Różnice w obrębie UE pojawiły się niewątpliwie wraz z kryzysem gospodarczym. Unia, którą kiedyś sobie wyobrażano, nie istnieje. A my, Grecy, ponieśliśmy tego koszty. Nie widziałam prawdziwego poczucia solidarności - w silnej wspólnocie, kiedy ktoś ma trudności, inni przychodzą mu z pomocą. Tak się nie stało w naszym przypadku. Powiedziano nam: „Musicie jakoś zarabiać pieniądze, nieważne jak, ale odbijcie się od dna”. Cudowna solidarność europejska!

Philippos: Infrastruktura, drogi i uniwersytety w dużym stopniu zostały zbudowane dzięki dofinansowaniom z UE. Gdybyśmy dziś opuścili Unię, równałoby się to z usunięciem narządu i Grecja mogłaby wtedy umrzeć. Wielu podobnych mi młodych Greków chciałoby na przykład wyjechać do pracy czy na studia za granicę. Gdyby Grecja wyszła z Unii, musielibyśmy mierzyć się z problemami dotyczącymi wiz i pozwoleń na pracę. Musimy zostać, opuszczenie Europy w tym momencie byłoby bardzo poważnym błędem dla naszej przyszłości.

Cafébabel: Myślicie, że strajkowanie się na coś zdało? 

Narod: Jakby nie było, należy podkreślić fakt, że strajkowanie w celu obrony naszych praw jest czymś uzasadnionym. Problem w tym, że jesteśmy w sytuacji, w której ludzie, którzy chcą mieć za co wykarmić dzieci i opłacić rachunki, muszą iść do pracy i przynosić do domu pieniądze. To właśnie dlatego strajkowanie jest dziś trudną i skrajną decyzją. Strajki odnoszą skutek, jeśli masz przed sobą rząd, który potrafi cię wysłuchać i podjąć akcję.

Marita: Myślę, że strajki są skuteczne wtedy, gdy mają jakiś wpływ na rząd. Problem w tym, że teraz rząd nie ma władzy, więc strajki mają wielce ograniczony wpływ. Niewątpliwie, obecnie to nie nasz rząd podejmuje za nas decyzje, a Unia Europejska. Na przykład, trudno jest strajkować przeciwko Niemcom. Jeśli metro w Atenach zaszwankuje, Berlin raczej się tym nie przejmie. Nasze protesty niezbyt interesują zagranicę. Musimy znaleźć nową metodę, by usłyszano nas w innych państwach.

Cafébabel: Czy można szukać lepszej sytuacji za granicą, by potem wrócić do kraju z większą ilością środków i nowych perspektyw?

Philippos: Często słyszę Greków mówiących: „Wyjeżdżam za granicę, szukam nowej pracy”. Albo: „Studiuję, żeby mieć lepszy dyplom, potem wrócę do domu”. Rzeczywistość? W głębi duszy wiemy, że tym, którzy wyjeżdżają, ciężko później wrócić.

Giannis: Jeśli ktoś ma możliwość wyjechania stąd, niech tak zrobi, trzeba próbować. Ja nie mam przyjaciół za granicą i na tę chwilę nie borykam się z problemami finansowymi, jednak to nie odwodzi mnie od chęci wyjazdu. Marzę o zmianie kraju zamieszkania, o srpóbowaniu czegoś nowego. Jeśli potrafisz stawić czoła samotności i zmianie kraju, zrób to. Jako aktor marzę o wyjeździe do Los Angeles, a marzenia czasem się spełniają. Poprzez zajęcia aktorskie na uniwersytecie poznałem wiele osób, które zdecydowały się pozostać w Atenach, żeby próbować tu walczyć. Nie uważam, żeby był to dobry czy zły wybór, to zależy od charakteru osoby.

Narod: Mam wielu znajomych aktorów. Zdecydowali się zostać, bo wyjazd z kraju powinien być rozwiązaniem ostatecznym. Myślę, że ci, którzy zostali, mogą liczyć na wsparcie swych rodzin. Solidarność, wzajemna pomoc i zjednoczenie są fundamentami greckich rodzin. Mimo wielu problemów, nikt nie jest odrzucony i może liczyć na swoich przyjaciół i bliskich. Nie widzę nic złego w tym, że młoda osoba decyduje się zostać w domu z rodziną i oszczędzać na swoją przyszłość.

Marita: Ci, którzy zostają, robią to głównie po to, by pomóc swoim rodzinom. Tak też było w moim przypadku. Na szczęście poza studiami miałam pracę. Gdy trzeba było pomóc rodzicom, nie mogłam przecież odmówić. Przez pewien czas tata pracował, ale nie dostawał pieniędzy, więc pomagałam w pokrywaniu wydatków rodziny i jestem dumna z tego, że zostałam.

Cafébabel: Jak przeżyłaś okres kryzysu?

Marita: Rodzice od zawsze byli aktorami w teatrach, ale nigdy nie spaliśmy na pieniądzach. Oczywiście kryzys wcale nam nie pomógł, ale jako że wtedy już mieliśmy pewne trudności, nie odbił się na nas zbyt mocno - przywykliśmy do tego, by jakoś dawać sobie radę. Myślę, że inne rodziny, które nigdy nie przeżyły utraty pracy, doznały większego wstrząsu. Teraz i one poznały to, z czym się zmagaliśmy. Krótko mówiąc - cały czas żyję tak samo.

_

Zdjęcia, tekst i wywiady: Giacomo Cosua.

_

Ten reportaż jest częścią projektu EUtoo, który przedstawia style życia młodych Europejczyków rozczarowanych współczesną rzeczywistością. Projekt jest finansowany przez Komisję Europejską. 

Translated from Europa e giovani ateniesi: destini incrociati di fronte alla crisi