1989: Kilka słów o Aksamitnej Rewolucji
Published on
Story by
Martin Maska
Translation by:
Zofia Dziewanowska-StefańczykNie mam własnych wspomnień z 1989 roku, ponieważ, kiedy zaczęła się Aksamitna Rewolucja, miałem jedynie 2,5 roku. Uwielbiam słuchać za to wspomnień innych, ponieważ uczą historii znacznie lepiej niż podręczniki. Dlatego też chciałbym podzielić się kilkoma „cudzymi” wspomnieniami z Pragi z listopada 1989 roku.
Krewni i przyjaciele rodziny nie raz opowiadali mi o sierpniowej okupacji Czechosłowacji przez wojska paktu warszawskiego i o okresie „normalizacji” (1969-1989). Nigdy nie wpisywali się w komunistyczną wizję pokornych obywateli i nie raz mieli z tego tytułu kłopoty. Być może właśnie dlatego opowiadane przez nich historie są tak ciekawe i pouczające. Bywają zabawne, ale bywa też, że prowokują do głębszych przemyśleń. Każda z tych historii kończy się podobnie: „Bogu dzięki, że te straszne czasy już się skończyły. Powinieneś się cieszyć, że żyjesz w wolnym kraju, z którego możesz w każdym momencie dokądkolwiek swobodnie wyjechać”.
Listopad 1989 roku był punktem zwrotnym w życiu mojej rodziny. Przyniósł ulgę, nadzieję i wiarę w lepszą przyszłość. Moi krewni nigdy nie opowiadali o Aksamitnej Rewolucji, ponieważ nie mieszkali w centrum wydarzeń. Potrafię jednak wyczytać między wierszami targające nimi emocje.
Komunizm stracił poparcie klasy robotniczej
Jeden z wykładowców na uniwersytecie w czasie zajęć o rozwoju byłych reżimów komunistycznych do demokracji powiedział mi kiedyś, że, będąc studentem w Pradze, uczestniczył w kilku demonstracjach po 17 listopada. Demonstracji było wiele, ale jedna szczególnie zapadła mu w pamięć. Odbyła się na Placu Wacława, w samym sercu Pragi. Studenci i w większości młodzi ludzie zbierali się w małych grupkach na placu. Z daleka zgromadzenie nie wyglądało jak zwyczajny niegroźny tłum. Jednak kiedy tylko na placu pojawili się robotnicy z fabryk, zgromadzenie przy dźwięku rozdzwonionych kluczy przerodziło się w ogromną antyrządową manifestację o wolność. W tym momencie stało się jasne, że komuniści stracili jakiekolwiek poparcie ze strony klasy robotniczej. 
Ponieważ media podawały tylko fałszywe informacje i większość osób spoza stolicy lub dużych miast nie wiedziała nic o wybuchu Aksamitnej Rewolucji, ludzie dobrowolnie wyruszali w podróż po kraju, by rozwozić plakaty i nieść wiadomości. Mój wykładowca, razem z kolegą z zajęć, pojechali na Morawy, gdzie zostali aresztowani za rozpowszechnianie antyrządowych ulotek. W więzieniu spędzili jeden dzień – reżim już chwiał się w posadach. Zarówno 17 listopada 1989, jak i Aksamitna Rewolucja to kamienie milowe w historii Czechosłowacji, które otworzyły drogę do demokratyzacji i liberalizacji kraju. Wydarzenia te doprowadziły także do późniejszego podziału państwa. Nasza generacja posiada jedynie mgliste wspomnienia z tego okresu. Dlatego nie wolno nam zapomnieć wspomnień z pierwszej ręki.
Poza Żelazną Kurtyną: 25 lat otwartych granic
Dwadzieścia pięć lat temu opadła Żelazna Kurtyna. Dziesięć lat temu osiem post-komunistycznych krajów dołączyło do UE. Co tak naprawdę o nich wiemy? Skontaktuj się z nami pod berlin[at]cafebabel.com by dołączyć do grupy naszych dziennikarzy!
Story by
Translated from 1989: A Short Look Back at the Velvet Month