Zapping, czyli jak zarobić na cudzej produkcji
Published on
Translation by:
Ola Bigda
Programy zbierające telewizyjne wpadki królują w ramówkach telewizyjnych całej Europy, we Włoszech, we Francji, Niemczech, Polsce i Hiszpanii. Poniżej mały rekonesans europejskich kanałów telewizyjnych.
Dla współczesnej telewizji 17 kwietnia 1989 to pamiętna data i początek rewolucji w formatach telewizyjnych. Tego, bowiem dnia włoski kanał Rai 3 po raz pierwszy wyemitował program pod nazwą „Blob”, czyli program prezentujący zebraną razem mieszankę urywków z innych programów. Prezentowanym fragmentom nie towarzyszył żaden komentarz, jednak już samo ich zestawienie mówiło samo za siebie, pozostawiając wolną przestrzeń dla satyrycznych i ironicznych domysłów. Choć sam tytuł był aluzją do amerykańskiego filmu pod tytułem „The Blob” (Plazma), to fragmenty prezentowane we włoskim programie miały charakter głównie polityczny i jeżyły włos na głowie w cokolwiek innym kontekście niż oryginalny film.
We Włoszech program odniósł ogromny sukces. Nic, więc dziwnego, że błyskotliwy ówczesny dyrektor programu Canal Plus Francia, Alain de Greef nie czekał długo z wprowadzeniem formatu we francuskim kanale. I tak w wrześniu 1989 francuski kanał rozpoczyna emisję programu „El Zapping”, który w cztery minuty podsumowuje polityczną rzeczywistość poprzez zebranie wyjątkowo śmiesznych lub ciekawych fragmentów programów telewizyjnych.
Dochodowy w każdym języku
Z Francji pomysł trafia do Hiszpanii. W roku 1990 nowopowstały Canal Plus España wplata trzyminutową mieszankę z fragmentów w magazyn „Lo más plus”. Razem z programem “Los Guiñoles” (Show Marionetkowy), innym formatem importowanym od sąsiada, miksy fragmentów nadały charakter całemu magazynowi i przetrwały w niezmienionej formie do ostatniego dnia emisji programu, ponad dziesięć lat.
Tymczasem oryginalny pomysł na telewizyjny przerywnik rozprzestrzeniał się po Europie. Do ramówki niemieckiego kanału Premiere trafił w roku 1993 pod nazwą „Premiere Zapping” a w Polsce znany jest jako „Łapu Capu” i nadawany również przez Canal Plus.
Parodia
Program „Kalkofes Mattscheibe” (katolicka tuba Kalkofe) stał się fenomenem na skalę narodową w Niemczech. Chodzi o program emitowany przez kanał Pro7, w którym prezenter i komik Oliver Kalkofe naśladuje bohaterów najbardziej absurdalnych i rozbrajających sytuacji zarejestrowanych przez kamery telewizyjne. Przy czym Kalkofe skłonny jest wbić szpilę dosłownie każdemu, od zaskoczonego brakiem połączenia reportera aż po klasyczne fragmenty prezentacji programów telesprzedaży.
W Hiszpanii program „Homo Zapping” cieszył się stosunkowo dobrym przyjęciem. Jednakże w hiszpańskiej wersji nie emitowano fragmentów innych programów. Skupiono się na aktorach, którzy parodiowali najbardziej popularnych prowadzących i ich programy, nie ograniczając się przy tym do formatów hiszpańskich, lecz nie oszczędzając nawet znanych seriali jak „Dr House” czy „C.S.I.”.
W chwili obecnej to program „Sé lo que hicisteis…” ( Wiem co zrobiliście..) bije rekordy popularności hiszpańskiego kanału La Sexta. Znaczna część programu polega na prześmiewczym komentarzu i parodii fragmentów programów wybranych z innych kanałów a dotyczących głównie znanych celebrytów. Wygląda jednak, że format programu nie przypadł do gustu konkurencji kanału. Jakiś czas temu inny hiszpański kanał- Telecinco- wygrał z nadawcą „Sé lo que hicisteis…” proces dotyczący łamania prawa autorskiego poprzez nadawanie fragmentów programów bez zgody autora i właściciela materiału. Scenarzyści kontrowersyjnego programu okazali się jednak dalecy od okazania jakiejkolwiek skruchy. Wręcz przeciwnie, głośną sprawę wykorzystali do stworzenia całej serii nowych komicznych sytuacji i do przyciągnięcia przed telewizory rzeszy widzów, osiągając tym samym największą w historii kanału oglądalność.
Translated from Zapping: la rentabilidad de la producción ajena