Sztuka w Rzymie: wszystkie drogi prowadzą do ekologii

Published on April 11, 2011

kulturaSpołeczeństwo

Dętki, pasy bezpieczeństwa, słomki, guziki, zamki błyskawiczne, kawałki tkanin. Gdy wchodzę do tego kolorowego sklepu, zaskakuje mnie plastyczność materiałów przekształconych w torebki, odzież i różne akcesoria. Roberta siedzi za małą ladą, odbiera telefony i boryka się z powolnym komputerem. Jest koordynatorem Occhio del Riciclone [Oko na recykling], czyli „organizacji pożytku publicznego założonej w 2004 r., która zajmuje się projektami kulturalnymi, badawczymi i szkoleniowymi - wyjaśnia mi - ale także spółdzielni z pracowniami krawiectwa, rękodzieła, mebli i wystroju wnętrz”.

Połączenie ponownego wykorzystania, recyklingu i kreatywności wydaje się doskonałe. „Materiał zdobywamy głównie w Rzymie – wyjaśnia Roberta - to kwestia zarówno ograniczenia kosztów jak i relacji z dostawcami”. Około 18 osób pracuje w tym miejscu, pomiędzy sklepem, pracownią i centrum badawczym. Średnia wieku wynosi 30 lat, 98% pracowników stanowią kobiety z różnych środowisk zawodowych. Francesca jest jedną z trzech krawcowych Oka na Recykling; opowiada mi, genezę procesu twórczego: „Jesteśmy trzema projektantkami, każda ma własne pomysły na wykorzystanie materiałów w pracowni. Następnie odbywa się spotkanie, podczas którego wybieramy najciekawsze i najlepsze prace, by nadać jedną linię kolekcji. Oczywiście jak to w spółdzielni, każdy uczestniczy w tym procesie i bierzemy pod uwagę opinie innych kolegów”. Modele to limitowana edycja, wszystko jest wykonane ręcznie, to czynnik, który niewątpliwie ma wpływ na ostateczną cenę produktu: „Klienci powracają - mówi Roberta - ale rodzi się wiele nieporozumień dotyczących kosztów . W sumie, wrażliwość i uwaga konsumentów rośnie, ale niestety nie w tempie i nie na poziomie, na których nam zależy”. Nie brakuje więc trudności, zwłaszcza w takim kontekście jak włoski, w którym istnieją poważne luki prawne w zakresie recyklingu i ponownego wykorzystywania. Doświadczenie pokazuje jednak, że odpady nie muszą odrzucać kreatywności.

Kuglarze w rzymskim stylu

Jeśli już, to twórcy, artyści odrzucają odpadki, jak deklamują w Casetta Rossa, centrum kultury i ekologii w dzielnicy Garbatella, w zimny, rzymski wieczór, Tanny i Alida, dwie aktorki teatralne „społecznie użyteczne”, którym towarzyszy słodki dźwięk fletu młodego Alessandra. „Rifiuto i rifiuti” –[‘Odpadają odpady’] jest w istocie tytułem ich sztuki teatralnej. Alida, czterdziestolatka z Lombardii, wyjaśnia mi znaczenie przedstawienia: „Tytuł jest mało tajemniczy - uśmiecha się - musimy zacząć odrzucić odpady u źródła. Jeżeli zaczniemy od zmiany polityki opakowań, nawet przed segregowaniem, to wtedy można powiedzieć, że «odpady odpadają»”. Tekst pochodzi z różnych źródeł, taki postmodernistyczny kolaż. Od rapu do ponownego użycia- recyklingu innych tekstów sztuk teatralnych, przez kopiuj-wklej z internetu, do inspiracji zaczerpniętych z filmu dokumentalnego z 2008 r., Biutiful Cauntri. Rezultatem jest śmieszna i smutna wymiana między dwiema aktorkami, z intrygującym dźwiękiem fletu w tle.

Tanny, ekstrawagancka Argentynka, wyjaśnia powód swojego wyboru ekologicznego: „Sztuka jest niezbędna dla ekologii, a ja nie mogłabym robić niczego innego. Na dzień dzisiejszy dzięki ekologii czuję, że żyję; sytuacja jest bardzo trudna i muszę być bardziej skuteczna, krzyczeć, zdobywać doświadczenie, aby zrobić coś dla przyszłości!”.Wszystkie trzy zgadzają się w jednym punkcie: w Rzymie jest trudno znaleźć podatny grunt dla tych kwestii, ale istnieje mnóstwo inicjatyw. Następnie popierają potrzebę, dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek, łączenia sztuki z zaangażowaniem politycznym. Alessandro, jak dotąd nieśmiały, zabiera głos: „Już stawianie zarzutów przez sztukę wskazuje na poszukiwanie nowych możliwości, jeszcze nieznanego sposobu”. W skrócie, to ich sposób na pokazanie, że jest nadzieja i należy z niej skorzystać.

Zostawiam troje kuglarzy, osoby idealne dla tajemniczej historii rysunkowej, przy ich smakowitej kolacji. A propos, pewien komiks na mnie czeka...

Ekologia? Tak, ale z ironią

Michela i Francesco, rodowici Rzymianie, są założycielami ekologicznego miesięcznika „La Foglia News”, to magazyn, ale przede wszystkim spoiwo między poszczególnymi lokalnymi realiami „ekologicznymi”. W hałaśliwym barze w San Lorenzo opowiadają mi o najnowszym projekcie, to konkurs na komiks i ilustracje o nazwie, która mówi sama za siebie: „EcoComics – przemyśleć ekologię: nowe wyzwania podjęte z dozą ironii”. „«EcoComics» ma być dobrym sposobem, aby nadać sympatyczną formę całej istocie. Komiksy i kreskówki to sposoby komunikowania się, są ważnymi narzędziami jak wiadomości kulturalne” - stwierdza poważnie Francesco. Oprócz pasji i ekologicznego zaangażowania, zerknięcie na sztukę, co potwierdza Michela: „Lubimy sztukę, ale sama rozmowa o niej nie ma sensu. EcoComics zamierza pokazać prace odłożone do szufladki i znaleźć dobry sposób, aby mówić o ekologii, jeśli tylko będziemy chcieli go dostrzec”.

Otrzymaliśmy około osiemdziesięciu prac - można je było składać do 23 lutego, - pokazują one różne sposoby wyrażania koncepcji „zielonych”: ekologia postrzegana przez młodych wydaje się wywoływać bardziej negatywne wizje, prawie tragiczne, natomiast osoby z większym doświadczeniem dostrzegają również niuanse, proponują więcej niż jedynie krytykę.

„Rzymianin to pantoflarz, często drzemie i leniuchuje”

Wyjaśniają mi rozbawieni, że większość uczestników pochodzi z północnych Włoch, ponieważ „Rzymianin to pantoflarz, drzemie i jest nieco leniwy”. Następnie opowiadają rozmarzeni o finale konkursu: „Romantyczny pomysł jest taki, aby zrobić objazdową wystawę na rowerze, z przystankami na niektórych placach w mieście. Chcemy przenieść pokaz z klasycznych miejsc, również by dać odetchnąć świeżością, stworzyć efekt zaskoczenia: dzieła sztuki zamieszczone w standardowym miejskim krajobrazie”.

Żegnamy się myślą o Rzymie i jego ekologicznych tajemnicach: „W Rzymie jest wszystko i nic - mówią mi – niestety, brakuje jednorodności i ducha współpracy. Nie jest jednak tak źle!”, podsumowują z uśmiechem. Osobiście nie zgadzam się, z tą wizją, szczególnie na poziomie kreatywności: rzeczywistość rzymska może być , fragmentaryczna i mało spójna, ale na pewno jest żywiołowa i ma znaczny potencjał. Tak długo, jak przezwyciężymy przysłowiowe lenistwo.

Fot. głóne, torebka: Occhio del riciclone; logo: EcoComics; video: EcoComics/YouTube

Translated from Riuso, rifiuto, disegno: creatività ecologica alla romana