Spalony i czerwona kartka poza boiskiem
Published on
Translation by:
agnieszka jarosz
Są piękni, sławni i bogaci... Pomimo tego życie piłkarzy nie zawsze jest proste. Depresje, załamania nerwowe i potyczki sądowe są dla nich chlebem powszednim.
W zdrowym ciele zdrowy duch? Gwiazdy światowego futbolu z pierwszych stron gazet zarabiają miliony. Jednak "doskonalenie wyników sportowych nie zawsze jest równoznaczne z dobrym samopoczuciem", jak twierdzi Makis Chamalidis, psycholog sportowy.
Wzloty i upadki
Arsenal, słynna angielska drużyna, może posłużyć jako przykład trudności z jakimi borykają się zawodnicy. Sol Campbel, urodzony w 1974 roku, zadebiutował w oszałamiającym tempie: pierwszy mecz w 1992, pierwszy puchar w 1995, udział w Mistrzostwach Europy w 1996, w Mistrzostwach Świata w 1998, mistrzostwo Anglii w 2004… Powołany po raz kolejny na Mundial 2006, środkowy obrońca angielski przebył trudny okres: obrażenia, będące wynikiem zabójczego tempa treningów, jakiemu poddani są najlepsi zawodnicy, animozje z prasą i kibicami związane z transferem, czy przytłaczające plotki dotyczące jego życia intymnego, naruszyły równowagę piłkarza. "Czy wystarczy mu sił, aby zostać mistrzem?" to ulubione pytanie brytyjskich gazet.
W kraju, gdzie króluje piłka nożna, wybryki piłkarzy i osób związanych ze środowiskiem piłkarskim, są na porządku dziennym. Paul Gascoigne, zwany Gazza, długo uszczęśliwiał angielskich kibiców. Jednak skłonność do alkoholu i przemocy, będące często tematem artykułów z pierwszych stron gazet, przypłacił zakończeniem błyskotliwej kariery w Wielkiej Brytanii. Chcąc odmienić swoje życie, Gascoigne wyjechał do Chin, gdzie został zawodnikiem klubu Tianma du Gansu. Jeszcze poważniejszy przypadek dotyczy Van Persie. W czerwcu 2005 młody piłkarz holenderski zastał zatrzymany i uwięziony na dwa tygodnie pod zarzutem gwałtu. Uniewinniony w marcu tego roku przez holenderski wymiar sprawiedliwości, Van Persie wziął ostatecznie udział w selekcji do tegorocznego Mundialu. Kolejnym przypadkiem na długiej liście "wykolejonych" piłkarzy, jest młody zawodnik Sebastien Deisler, nadzieja niemieckiego futbolu, który podlega opiece lekarskiej w związku z depresją, którą przypłacił plotkę, jakoby miał podpisać kontrakt jednocześnie z dwoma różnymi klubami, Bayernem Monachium i Borussią Dortmund.
Za jaką cenę?
Co więc kryje się za załamaniami nerwowymi, uzależnieniami, agresywnym zachowaniem? Zdaniem Makisa Chamaladisa, "nieustanne podnoszenie poprzeczki stwarza konieczność odreagowania. Niektórzy odzyskują równowagę w gronie rodziny. Inni uciekają w nierealny świat narkotyków lub w mitomanię". Ponadprzeciętnie wyniki sportowe wymagają ogromnego wysiłku, który z kolei prowadzi do wyczerpania, a także niekiedy do przypadków chorobowych. Obrażenia, porażki, presja finansowa…wszystkie te przeszkody muszą pokonać zawodowi piłkarze, i zachować zdrowy rozum. Od kilku lat modny jest tzw. coaching. Rolą osobistego trenera, będącego jednocześnie nauczycielem i menadżerem, jest , zdaniem Makisa Chamaladisa, uzmysłowienie sportowcom, że są przede wszystkim ludźmi, ze wszystkimi ludzkimi słabościami. Że wygrywają, przegrywają, odnoszą rany i obrażenia...
Wielu kibiców piłkarskich ma tendencję do ignorowania powagi zamętu psychologicznego zawodników, sprowadzając go do wybryków i kaprysów rozpieszczonych dzieci. Nie zdają sobie sprawy, ile poświęceń i wyrzeczeń kosztuje dotarcie na szczyt. Im więcej czasu młody piłkarz u progu swej kariery sportowej poświęca treningowi, tym mniej spędza go w szkole czy w gronie rodzinnym. Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej wraz z zakończeniem kariery sportowej i koniecznością powrotu do szarej codzienności. Dla piłkarzy, nie mających innego wykształcenia i doświadczenia zawodowego niż piłkarskie, ostatnim wyzwaniem jest przekwalifikowanie się. Zwłaszcza dla tych, którzy nie odnieśli tak oszałamiających sukcesów jak Zizou czy Ronaldinho. Zdarzają się piłkarze tacy jak Maradona, który po zakończeniu kariery sportowej najpierw wpadł w narkotyki, a dziś aktywnie działa jako komentator sportowy dla hiszpańskiej telewizji, czy Eric Cantona, który mimo oskarżenia o przemoc wobec kibica, potrafił zabłysnąć jako aktor i popularyzator piłki plażowej we Francji...
Jednak ilu zawodników, nie mogąc już wystąpić na boisku, ląduje na bruku? Utworzone na początku maja 2006 roku Zrzeszenie Byłych Piłkarzy Europejskich ma na celu pomoc wszystkim byłym zawodnikom piłkarskim UEFA w przekwalifikowaniu się i zapewnienie im godnego życia, żeby dziecięce marzenia nie stały się koszmarem!
Translated from Carton rouge en dehors des terrains