Prisztina, zagubiona stolica
Published on
Story by
andrea decovich
Translation by:
marta malik
Wraz z prowincją rozpościerającą się na 572 km² oraz prawie półmilionową liczbą mieszkańców Prisztina uchodzi za największe miasto Kosowa. I na tym nie koniec. Pełni funkcję najważniejszego centrum administracyjnego, politycznego, gospodarczego i kulturalnego.
Kliknij "play" aby obejrzeć pokaz zdjęć Prisztiny.
Po pierwsze: uważaj
Kiedy w 1999 roku niespodziewanie przyszło jej pełnić mało sprecyzowaną rolę miasta przedstawicielstw obcych krajów w Kosowie, Prisztina stała się punktem odniesienia dla całego regionu, a język angielski obowiązującym w obrębie centrum miasta. Jednak obok błyszczącej bryły nowoczesnego parlamentu, uśmiechniętych twarzy przedstawicieli różnych państw oraz lokalnych bossów, istnieje druga rzeczywistość. Dostępna tuż za rogiem, i wcale nie zaskakująca. Ale po kolei. Przede wszystkim należy pamiętać, iż w Prisztinie, a może i całym Kosowie, oprócz kwestii etnicznych i statutowych istotne są trzy podstawowe zasady:
1. uważaj, gdy przechodzisz na drugą stronę ulicy
2. uważaj, gdy spacerujesz ulicą
3. jeśli skończyły ci się papierosy, chcesz naładować kartę telefonu lub kupić dom, jest tylko jedno wyjście - czarny rynek.
Czarny rynek
Czarny rynek to nic innego jak wspaniale funkcjonujący mechanizm pozwalający na przetrwanie społeczeństwu, które cierpi na brak podstawowych środków do życia. Po konflikcie w 1999 roku, niekontrolowany przypływ ludności z innych części Kosowa spowodował ogromną presję na istniejącą infrastrukturę. W efekcie doszło do szybkiego załamania się sektora usług publicznych oraz silnego kryzysu mieszkaniowego. Gmina musiała stawić czoła serii problemów związanych z zaopatrzeniem i opieką społeczną. Niektóre problemy po dziś dzień trapią Prisztinę, a zaliczają się do nich częste przerwy w dostawie wody i energii elektrycznej. Zupełnie inaczej jest z telekomunikacją, która działa bez zastrzeżeń dzięki nowoczesnemu systemowi stacjonarnej sieci telekomunikacyjnej oraz sprawnemu funkcjonowaniu sieci komórkowych.
Pomimo szerokiej gamy działalności gospodarczej z około 9 000 zarejestrowanych podmiotów gospodarczych oraz 75 000 legalnie zatrudnionych osób, bieda pozostaje jednym z głównych problemów Prisztiny. To prawdopodobnie punkt wyjścia w rozważaniach na temat braku efektywności administracji publicznej.
W wyniku słabego systemu podatkowego oraz rabunkowego podejścia w wykorzystywaniu rezerw publicznych energii elektrycznej i wody, większość projektów mających na celu poprawę usług zostaje powierzona wspólnotom międzynarodowym oraz ofiarodawcom - z wiadomym skutkiem dla rozwoju. Rezultat? Miasto pozbawione harmonii, w nieustającej budowie, które stara się pogodzić swoją poszatkowaną historię z wielokulturowym sercem, które jest - słusznie bądź nie - coraz bardziej zachwycone obcymi narodowościami.
Pomnik Zahira Pajaziti, byłego żołnierza UCK (Andrea Decovich)
Story by
Translated from Pristina: una capitale in cerca di capitali