[pol] European Book Prize 2015

Published on January 23, 2016

Story by

Rada Gankova

Wytze Pieter VanderGaast

Translation by:

Maja Kuzior

Imigranci a Europa - ten temat znalazł się w centrum zainteresowania dziewiątej edycji European Book Prize. Jury, składające się z dziennikarzy z różnych krajów europejskich, pod przewodnictwem włoskiego pisarza i aktywisty Erriego De Luca, musiało wybrać dwa spośród 26 tytułów.

Nagroda za Powieść 2015

Tegorocznym zwycięzcą została ,,Vera", powieść belgijskiego pisarza Jeana-Pierre Orbana, określającego siebie jako człowieka ,,rozmaitych przynależności", który ,,nie znosi nacjnalizmu" i ,,nie ufa prawie niczemu, co dotyczy narodów i prowadzi do wyboru tożsamości europejskiej". Książa zdobyła już we Francji nagrodę dla najlepszego debiutu 2014. Główna bohaterka, Vera, to jedynaczka pochodząca z biednej włoskiej rodziny, podróżującej w latach 20. XX w z południa na północ, w okolice Małej Italii w Londynie. Vera, jak wielu imigrantów drugiej generacji ,,szuka swojej tożsamości, czując przynależność do więcej niż jednego miejsca, i swoich słów pomiędzy kilkoma językami", będąc jednocześnie w pułapce ponurej rzeczywistości lat 20. i rodzącego się faszyzmu. Mówiąc słowami laureata: ,,Jeśli literatura czegoś szuka, to tym czymś jest zrozumienie, poznanie - czasem na własny sposób - innych".

Nagroda za Esej 2015

Nagrodę za esej w 2015 otrzymał Austriak Robert Menasse, za esej p.t. “Der Europäische Landbote”. Pisarz zagłębia się w samo serce instutucji europejskich, badając działanie administracji w Brukseli. Autor odrzuca odgórną opinię, według której obrona wewnętrznych interesów państw jest bardziej szkodliwa dla europejskiego ideału, niż europejska biurokracja. Jak możemy mieć zaufanie do Unii Europejskiej, jeśli Europa przechodzi właśnie bezprecedensowe kryzysy i zarówno politycy, jak i obywatele krajów członkowskich, kwestionuję sens jej istnienia? Koncepcja takiej Europy, zrodzona po Drugiej Wojnie Światowej, jako próba przezwyciężenia nacjonalizmów i osiągnięcia pokoju, jest fascynującym, długotrwałym wyzwaniem. ,,Europa przetrwa dłużej" - tak brzmi końcowe twierdzenie odważnego apelu Menasse'a o więcej Europy.

W swoim przemówieniu, przewodniczący jury Erri De Luca złożył hołd greckiej wyspie Lampedusa. ,,Na południe od Lampedusy zatonęło wiele Titaniców, jednen po drugim, razem z pasażerami mającymi bilety najniższej klasy. Buty i niezatapialne kopie Biblii i Koranu dryfujące na wodzie, są tym, co po nich pozostało". Te słowa De Luca przypominają o ludzkich tragediach i wrakach łodzi przeładowanych pasażerami, uciekającymi przed biedą, wojną i katastrofami. ,,Lampedusa jest Itaką tych, którzy wyruszyli na morze  największą i najbardziej rozpadającą się flotą, jaką Ulysses kiedykolwiek widział", tak brzmi zakończenia wiersza Erriego De Luca o Lampedusie.

Burmistrz Lampedusy, Giusi Nicolini, ze względu na wybitne wsparcie, udzielone przez nią imigrantom, była gościem honorowym podczas ceremonii w Parlamencie Europejskim. Jej poruszające przemówienie, opisujące zmienne koleje losu, znoszone przez Lampedusę, otrzymały owację na stojąco.

Translated from European Book Prize 2015