Pięć pytań dotyczących multikulturalizmu europejskiego
Published on
Translation by:
anna zarbaJaka jest różnica między melting pot a multikulturalizmem? W jaki sposób zarządza się różnorodnością w Europie? Pytania i odpowiedzi odnośnie problemu europejskiego.
1. Jak powstaje multikulturalizm?
Na początku był melting pot lub, jeśli ktoś woli, "ygiel" Był uważany za podstawę historycznej polityki integracji amerykańskiej i przedstawiał społeczeństwo jako wielki moździerz, w którym wszystkie odmienności i różnice pochodzeń kulturalnych były miażdżone i mieszane, jak w dobrym pesto genovese. Wielu uznawało go za model dla wszystkich społeczeństw multietnicznych. Z czasem jednak pesto się zepsuło. Tak oto multikulturalizm pojawił się jako nowa recepta na usatysfakcjonowanie społeczeństw zachodnich w poszukiwaniu wydajnych i bezbolesnych rozwiazań, pozwalających wyjść z tego impasu. Już nie jednorodne pesto, ale kolorowa sałatka wielowarzywna, w której różne składniki znajdują się razem w tej samej salaterce, zachowujac przy tym swój własny smak.
2. Co to jest multikulturalizm?
Multikulturalizm jest strategią polityczną zarządzania relacjami międzyetnicznymi, która dąży do waloryzacji i poszanowania wszystkich różnic w obyczajach, kulturze, religii i pochodzeniu. Multikulturalizm, który rozpowszechnił się najpierw w Stanach Zjednoczonych a potem w Europie, powstał w połowie lat osiemdziesiątych, ale jego korzenie sięgają co najmniej dwadzieścia lat wcześniej. Wówczas to narodziła się w społeczeństwach zachodnich kwestia “odmienności”, negująca tradycyjną kulturę bronioną w 68 r. i występującą z roszczeniami etnicznymi i nacjonalistycznymi podczas procesu dekolonizacji. Nasilenie zjawisk migracyjnych i globalizacyjnych spowodowało definitywne odejście od kultury jedności na rzecz kultu odmienności.
3. Jakie są główne znaczenia pojęcia "multikulturalizm"?
Historyk Francis Fukuyama zaproponowal wersję "dobrego multikulturalizmu": coś w rodzaju "multikulturalizmu globalizacji", który stosując schemat ekonomiczny funkcjonowania firm międzynarodowych, dąży do rozpowszechnienia tych samych zwyczajów pomiędzy odmiennymi stylami życia różnych grup społecznych, etnicznych i kulturalnych. Przeciwnego zdania jest włoski politolog Giovanni Sartori, według którego multikulturalizm jest zły z założenia, jako że tworzy społeczeństwo oparte na rozdzielonych i odgrodzonych od siebie tożsamościach. Sartori przeciwstawia się rozwiązaniu amerykańskiemu Fukuyamy, proponując "europejski model pluralizmu i tolerancji", rozumiany jako "właściwe zarządzanie odmiennościami".
4. Co robi Unia Europejska na rzecz integracji imigrantów?
Integration of third country nationals jest programem wspólnotowym finansującym działania promujące integrację nieobywateli UE na terenie krajów członkowskich Unii Europejskiej. Ma na celu wspieranie dialogu w społeczeństwie cywilnym, rozwijanie modeli integracji, rozpowszechnianie i uwydatnianie najlepszych rozwiązań na polu integracji. Suma oddana w 2005 r. do dyspozycji 25 państw członkowskich opiewa na 5 milionów euro. Równocześnie UE stworzyła "Handbook on integration", dosłownie "Podręcznik integracji", mający służyć rozpowszechnianiu wśród rządów i władz publicznych najlepszych praktyk integracyjnych: edukacji, udziału w życiu politycznym i dialogu pomiędzy religiami. Podręcznik, zaprezentowany pod koniec 2004 r., podkreśla również konieczność zaangażowania związków zawodowych, stowarzyszeń obcokrajowców oraz pracodawców.
5. Jakie są modele integracji europejskiej?
Europa oscyluje między dwoma modelami integracji: francuskim "asymiliacji" i anglosaskim "multikulturalizmu". Obydwa przeżywają kryzys. Pierwszy z nich wskazywał na integrację opartą o wymianie: nadanie "obywatelstwa republikańskiego" w zamian za "prywatyzację" wyznania (stąd na przykład zakaz noszenia chust przez muzułmanki w szkołach francuskich). Brytyjska polityka multikulturalizmu przyznawała przestrzeń publiczną mniejszościom etnicznym lub religijnym, pod postacią "praw zbiorowych", w celu utrzymania harmonijnego współistnienia między różnymi grupami w ramach liberalnego i tolerancyjnego społeczeństwa politycznego. W czym oba te modele zawiodły? We Francji wielu Francuzów drugiej i trzeciej generacji (dzieci i wnuki imigrantów północnoafrykańskich, którzy kilkadziesiąt lat temu zdecydowali się zostać obywatelami francuskimi) odmówiło asymiliacji. W Wielkiej Brytanii wiele grup muzułmańskich postanowiło nie stosować się do praw krajowych, tworząc wrogą i odizolowaną mniejszość. Brytyjska opinia publiczna może być streszczona w jednym zdaniu afrokaraibskiego laburzysty, Trevora Phillipsa, przewodniczącego Komisji ds. Równości Ras, opublikowanym w artykule dla Times'a: "Multikulturalizm nie oznacza, że każdy może robić to, co chce, w imię swojej kultury".
Translated from Dal melting pot al salad bowl