Parlament Europejski, z czym to się je?

Published on October 5, 2008

Parlament Europejski (PE) jest jedynym na świecie parlamentem ponadnarodowym wybieranym bezpośrednio. Początkowo było to „zgromadzenie parlamentarne” złożone z delegatów parlamentów narodowych, pierwsze wybory w trybie wyborów powszechnych i bezpośrednich do PE miały miejsce w czerwcu 1979 r. Członkowie Parlamentu Europejskiego (MPE) są więc wybierani bezpośrednio przez obywateli Unii Europejskiej. Co 5 lat odbywają się wybory parlamentarne (kolejne będą miały miejsce w czerwcu 2009r.) i wszyscy obywatele UE mają prawo głosować, jak również przedstawić swoja kandydaturę w kraju członkowskim UE, w którym żyją. Parlament liczy obecnie 785 eurodeputowanych wybieranych w 27 państwach UE.

Eurodeputowani (MPE) wchodzą w skład 7 grup politycznych o wymiarach europejskich. Na przykład, Europejska Partia Ludowa (278 miejsc), konserwatywna, grupuje między innymi francuską UMP, niemiecką CDU-CSU, hiszpańską PP, oraz brytyjskich Torysów. Partia Europejskich Socjalistów (216 miejsc) gromadzi członków francuskiej PS, niemieckiej SPD. 7 grup transnarodowych pokrywa szeroki wachlarz zapatrywań politycznych w kwestii integracji europejskiej: Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (104 miejsca) jest federalistyczne, podczas gdy Unia na rzecz Europy Narodów (44 miejsc) jest suwerennościowa.

Parlamentarzyści są, w zależności od kraju, wybierani według różnych metod, ale istnieje punkt wspólny: (prawie) wszędzie eurodeputowani wybierani są proporcjonalne z listy, miejsca są przyznawane partiom, które otrzymały przynajmniej 5% głosów. Przewodniczący PE jest wybierany na dwa i pół roku i pełni funkcje reprezentacyjne oraz pewne funkcje związane z władzą budżetową. Od stycznia 2007 stanowisko prezydenta zajmuje Niemiec Hans-Gert Pöttering, członek CDU oraz Europejskiej Partii Ludowej.

Parlament ma trzy główne funkcje:

1. PE, razem z Radą Ministrów, pełni funkcję legislacyjną,. Dzięki procedurze kodecyzji, która dotyczy 2/3 dyrektyw wspólnotowych, PE i Rada redagują prawa europejskie opierając się na propozycjach Komisji. Równocześnie, przy niektórych ważnych decyzjach (np. przyjęcie nowego członka do UE) Rada musi mieć takie samo zdanie jak PE.

2. Budżet europejski, który stanowi tylko 1% PKB UE, jest ustanawiany wspólnie przez PE i Radę, musi zostać przedstawiony pod obrady i musi zostać podpisany przez prezydenta. Komisja kontroli budżetowej w PE (COCOBU) zatwierdza bądź nie zarządzanie budżetem przez Komisję uprawnioną do jego wykonania.

3. PE przeprowadza kontrolę demokratyczną, nadzorując Radę i Komisję. W czasie procedury nominacji Komisji, PE może zablokować kandydatury uznane za niekompetentne, później głosuje nad akceptacją lub odrzuceniem Komisji jako całości. Inna funkcja PE polega na możliwości głosowania votum zaufania i w konsekwencji domagania się dymisji całej Komisji.

Polemika na temat PE

Petycja „Oneseat”, zainicjowana przez byłą eurodeputowaną i podpisana przez ponad milion obywateli UE, domaga ustanowienia jedynej siedziby PE w Brukseli, a nie 3 w Brukseli, Strasburgu i Luksemburgu, jak to ma miejsce obecnie. Oneseat uważa, że roczne koszty związane z przemieszczaniem się eurodeputowanych z Brukseli do Strasburga wzrastają do 200 milionów euro.

Debata dotycząca absencji wyborczej

W 2004, poziom absencji wynosił 50% we Francji i w Niemczech, 60% w Holandii, 80% na Słowacji, 75% w Czechach i na Słowenii. Wybory europejskie są niestety uważane jako „wybory narodowe drugiej rangi” i są one często zdominowane przez wyzwania narodowe.

Konsekwencje wprowadzenia Traktatu Lizbony

Jeśli Traktat z Lizbony zostanie ratyfikowany, PE wzmocni swoją rolę dzięki używaniu procedury kodecyzji w większości europejskich aktów legislacyjnych.

Translated from Qu'est-ce donc que le Parlement européen ?