Europa eksportuje sędziów i policjantów
Published on
Story by
gregory mounier
Translation by:
jagna obodziska
Bruksela nie obawia się już zainwestować w promocję sprawiedliwości, uczestnicząc w procesie reform systemów sądowych i policyjnych w krajach rozwijających się.
Wysiłki Unii Europejskiej we wspieraniu sprawiedliwości i stabilizacji na świecie nie ograniczają się do poparcia działań Międzynarodowego Trybunału Karnego. Od kilku lat Unia stopniowo wyposaża się w nowe jednostki cywilne w dziedzinie zarządzania w razie kryzysów w ramach Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Te nowego typu "armie europejskie", składające się głównie z sędziów i policjantów, są wysyłane do państw zniszczonych, bądź znajdujących się w fazie rekonstrukcji systemu demokratycznego, w celu szerzenia norm i standardów europejskich w dziedzinie bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
Równocześnie z regularnymi europejskimi misjami militarnymi typu EUFOR-Althea w Bośni i Hercegowinie, toczy się sześć innych operacji o podobnym charakterze. Obejmują one trzy sektory zadań: misje policyjne takie jak w Macedonii - EUPAT, czy w Demokratycznej Republice Konga - EUPOL - Kinszasa, misje "Państwo prawa", takie jak w Iraku - EUJUST LEX, czy też misje wspomagające zarządzanie granic w Mołdawii - EUBAM Mołdawia-Ukraina, i w Palestynie - EUBAM Rafah.
Sukces państwa prawa w Gruzji
Jednym z największych sukcesów Unii Europejskiej jest, bez wątpienia, misja EUJUST THEMIS prowadzona przez Sylvie Panty w Gruzji. W ciągu roku, grupa licząca około dziesięciu sędziów magistratów europejskich wspólnie z instytucjami znajdującymi się w Tbilisi, pracowała nad przeprowadzeniem reform, takich jak: skrócenie terminów pobytu w aresztach prewencyjnych oraz decentralizacja gruzińskiego systemu sądowego.
Gdy już zostaną wcielone w życie, zmiany te będą musiały nie tylko sprawić by system sądowy był bardziej zgodny z międzynarodowymi kryteriami demokratycznymi, lecz także będą musiały pozwolić na lepszą współpracę z EUROJUST w sprawach o charakterze wykraczającym poza granice, takich jak przestępczość zorganizowana czy terroryzm.
Walka z przestępczością zorganizowaną na Bałkanach
Innym, mniej chwalebnym przykładem jest misja policji, tocząca się w Bośni i Hercegowinie (MPUE). Rozpoczęta w styczniu 2003 roku, jest ona pierwszą operacją policji, zapoczątkowaną przez Unię Europejską w ramach Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Jest to jednak wielkie fiasko: pomimo dwuletniego budżetu liczącego 38 milionów euro, 500 policjantów europejskich nie zdołało zwiększyć skuteczności lokalnej policji. Według oficjalnych statystyk, przestępczość wzrosła z 20 do 30% miedzy 2004 a 2005 rokiem.
Regionalni specjaliści są zgodni, uważając, że pośpiech w przyznaniu pierwszego, łatwego sukcesu Europejskiej Polityce Bezpieczeństwa i Obrony, jest niedocenianiem ogromu zadania ze strony Unii Europejskiej. W trudnej sytuacji po podpisaniu układu z Dayton, przydzielona europejskim policjantom misja utworzenia wspólnej policji dla dwóch części składowych państwa - Republiki Serbskiej oraz Federacji Bośni i Hercegowiny, oraz walki z przestępczością zorganizowaną, okazała się zbyt ambitna jak na pierwszą misję. Można jednak mieć nadzieję: ugoda, co do reformy policji, zgodnej z zasadami Unii Europejskiej, została przyjęta 5 października 2005 przez różne partie.
Eksport środków wojennych
Jeżeli dzięki tym misjom Unia Europejska zasłużyła na wizerunek globalnego wojownika o sprawiedliwość i pokój, to lekkość, z jaką niektóre z nich były planowane i prowadzone, pozwala na zadanie sobie pytania o prawdziwe cele, jakie obrała sobie UE. Czy działa ona w imię altruistycznych zasad humanitaryzmu, według których reforma sektora bezpieczeństwa jest warunkiem dla zmian w kierunku społeczeństwa pacyfistycznego? Czy też jej zakamuflowanym celem jest obrona swego terytorium przed tak zwanymi "nowymi zagrożeniami": terroryzmem, przestępczością zorganizowaną, nielegalną imigracją, przemytem narkotyków i ludzi?
Według Derek'a Lutterbecka, badacza z Center for Security Policy w Genewie, "rozwój sił policyjnych w takich regionach, jak Bałkany jest często uważany za środek do walki z przestępczością na danym obszarze, a także zapobiega przekraczaniu naszych granic przez kryminalistów". W rzeczywistości, te lukratywne biznesy znajdują w ruinach społeczeństw powojennych idealny teren do rozwoju. Operacje zajmujące się promocją policji i sprawiedliwości są więc także skutecznym środkiem do zapobiegania rozwojowi "nowych zagrożeń" na terytorium Europy, dzięki eksportowi środków pozwalających zapewnić wewnętrzne bezpieczeństwo Unii Europejskiej.
Story by
Translated from Quand l’Europe exporte ses juges et ses flics