Ataki terrorystyczne. Strach jest złym doradcą.

Published on May 3, 2016

Kilka dni po zamachach w Brukseli z marca 2016 roku zadzwoniła do mnie przyjaciółka. Ma dwadzieścia parę lat, otwarty umysł, za sobą studia za granicą. Gdy prawicowi ekstremiści w jej mieście zapowiedzieli demonstrację, zgarnęłyśmy kolorowe transparenty i poszłyśmy wspólnie na kontrdemonstrację, na której opowiedziałyśmy się za wielokulturowością i tolerancją. Nasze rozmowy musiały w końcu zejść na temat ataków w Brukseli. Przyjaciółka wydawała się bardzo przygaszona, kiedy opowiadała, że czuje się niepewnie, jeżdżąc koleją, a gdy spotyka grupkę młodych mężczyzn o arabskim wyglądzie, towarzyszy jej poczucie dyskomfortu. Potem przyznała, że naturalnie zdaje sobie sprawę z tego, że takie odczucia są nie na miejscu i że próbowała się ich wyzbyć, ale niestety z marnym skutkiem. Z początku nie wiedziałam, co mam jej odpowiedzieć, a to z różnych względów. Studiuję w Danii, gdzie ze względu na restrykcyjną politykę imigracyjną jest stosunkowo mało imigrantów w porównaniu z Niemcami. Muszę bardzo się postarać, by natrafić na grupkę młodych mężczyzn o arabskim wyglądzie. Jednak z drugiej strony mogę zrozumieć dyskomfort, jaki jej towarzyszy, chociaż nie rozumiem go w takich kategoriach jak ona. W każdym razie jej odczucia nie należą do wyjątków. Także wielu moich przyjaciół i znajomych wyraziło podobne zdanie, jeśli chodzi o kwestię bezpieczeństwa. Terror stopniowo osiąga swój perfidny cel – sieje strach, który powoli, ale skutecznie nas paraliżuje.

Kilka tygodni później siedziałam ze znajomymi w przytulnej knajpce w Aarhus, w Danii. Toczyliśmy dyskusje o Bogu i świecie, opowiedziałam im o mojej przyjaciółce i strachowi, jaki jej towarzyszy. Potem zaczęłam dociekać, czy oni też się boją. Nie, w Aarhus nie. Następnie zapadło milczenie. Dziewczyna z Berlina opowiedziała, że pojechała do rodzinnego miasta na ferie wielkanocne i podczas jazdy metrem przez chwilę ogarnęło ją nieprzyjemne uczucie. Po raz pierwszy w ogóle.

 Być może to uczucie niepewności jest zjawiskiem jedynie z mojego otoczenia. Jednak prawda jest taka, ze dopóki w Europie będzie regularnie dochodziło do ataków terrorystycznych, dopóty ludziom będą towarzyszyć nieufność i strach, które wręcz zaczną się nasilać. Z badań zleconych przez telewizję ARD wynika, że Niemcy domagają się zaostrzenia środków bezpieczeństwa i to na dłuższy czas. Wydaje się to zrozumiałe, zwłaszcza w świetle ostrej krytyki, która spadła na belgijskie służby bezpieczeństwa po marcowych atakach. Trzeba jednak pamiętać, że strach jest złym doradcą.

Strach często okazuje się niezbędny, przykładowo w sytuacjach trudnych pozwala nam zachować należytą ostrożność i odpowiednio zareagować. Jednak jeśli strach nas opanuje, przestajemy racjonalnie myśleć. „W Niemczech, w całej Europie, prawdopodobieństwo, że zginiemy w zamachu terrorystycznym jest dużo mniejsze, niż wielu ludziom się wydaje. W Niemczech co roku około 500 osób umiera wskutek zadławienia się ością” – pisze szwajcarski dziennikarz Constantin Seibt. I to wcale nie sprawia, że nagle wszyscy boimy się ości.

Podobną postawę powinniśmy zachować, jeśli chodzi o zamachy terrorystyczne, należy zachować trzeźwy umysł. Potwierdza to psycholog Borwin Bandelow w wywiadzie dla ZEIT Online: „Zaleca się, żeby mimo wszystko wyjść z domu, inaczej nasze zmartwienia zaczną narastać”. Czyli mimo wszystko iść na pokaz meczu podczas Mistrzostw Europy w piłce nożnej, mimo wszystko wsiąść do samolotu, śmiać się i bawić. W ten sposób wytrącamy z rąk terrorystów jedną z najgroźniejszych broni – nasz strach.

Translated from Terroranschläge: Angst ist ein schlechter Ratgeber