At Stake

Published on February 22, 2009

Berlin

Dokument, wyreżyserowany przez pięciu reżyserów z Indonezji, ukazuje trudne życie kobiet żyjących w społeczeństwie, gdzie ich role są ściśle określone przez reguły religijne, w tym przypadku – islamskie. Obserwujemy więc ich walkę o godne życie, wolność przekonań i wyborów, z góry wiedząc, jaki będzie jej efekt.

„At Stake” nie pozostawia wątpliwości, że sytuacja kobiet w społeczeństwie tak podporządkowanym islamowi, gdzie rola mężczyzny jest ustalona zgodnie z wielowiekową tradycją, a państwo i prawo tylko teoretycznie nie zezwala na dyskryminację, długo nie zmieni się na lepsze. Film od początku wciąga i intryguje, ukazując tak dalekie od zachodniej kultury wzorce, które poznaje się z ciekawością i jednocześnie zażenowaniem, że tak ekstremalne sytuacje, jak te pokazane w „At Stake”, są… prawdziwe.  

Film składa się z czterech oddzielnych części, każdą poświęcając innemu problemowi. Pierwsza - „Effort For Love” w reżyserii Ani Ema Susanti - to opowieść o życiu dwóch z rzeszy 120 tys. emigrantek z Indonezji, które próbują w Hong Kongu znaleźć swoje szczęście. Jedna dopiero na emigracji może rozkoszować się związkiem z inną kobietą, za co we własnym kraju byłaby potępiona. Druga, u której wykryto guza w narządach rodnych, odmawia zgody na operację, ponieważ narzeczony pozostawiony w kraju nie zgadza się na taki zabieg.

Druga część jest najbardziej wstrząsająca. „What’s The Point” (Iwan Setiawan, Muhammad Ichsan) przybliża widzom traumatyczny zabieg obrzezania małych dziewczynek, często tuż po urodzeniu, który zgodnie z tradycją i wierzeniami ma powstrzymać kobietę przed zdradzaniem przyszłego męża, hamując jej popęd seksualny. Chociaż prawo w Indonezji surowo tego zabrania, zabieg jest praktykowany i niewiele wskazuje na to, by miało się to zmienić. 

W trzeciej części – „Miss. Mrs.?” Lucky’ego Kuswandi, z przerażeniem wsłuchujemy się w wypowiedzi indonezyjskich kobiet, które ubrane i umalowane po europejsku, ze spokojem oświadczają, że nigdy nie były i nie zamierzają pójść do ginekologa. W całym ponad 230- milionowym kraju, lekarzy tej specjalności jest tylko 7000, ponieważ na ich usługi nie ma zapotrzebowania. Jeżeli jakaś kobieta odważy się umówić na wizytę, musi to robić w tajemnicy - świadoma, że w przeciwnym razie spotka ją kara i potępienie ze strony otoczenia.

Ostatnia część filmu „Our Children’s Fund” (Ucu Augustin) to smutna wędrówka po mającym złą sławę cmentarzu na Jawie, gdzie przychodzą miejscowe prostytutki ze swoimi klientami. Schadzki zaczynają się przed zachodem słońca i trwają całą noc. Nad ranem kobiety wracają do swoich domów i dzieci, na których edukacje są zmuszone zarabiać w ten sposób.

„At Stake” łączy w sobie różne style i sposoby narracji, co jednak w żadnej mierze nie umniejsza jego wartości jako solidnego reportażu. Z uwagi na poruszane tematy nie jest filmem łatwym w odbiorze, ale na pewno wartym obejrzenia.

Foto: Berlinale

Więcej o Festiwalu Filmowym w Berlinie, recenzje i informacje prosto z czerwonego