Persepolis - z komiksu na ekran
Published on
Story by
jens wiesner
Translation by:
magorzata padysz
Komiks Marjane Satrapi podbija europejskie kina. Persepolis otrzymał jedną z pięciu nominacji w kategorii "najlepszy film" 20. Europejskiej Nagrody Filmowej, która będzie przyznawana 1. grudnia 2007 w Berlinie.
Marjane ma dziewięć lat gdy szach zostaje wypędzony z Iranu. W kraju panuje radosna atmosfera. Także rodzina Marjane może odetchnąć. Jednak nadzieje na nowoczesną republikę szybko gasną. Po rewolucji islamskiej religijni fanatycy dochodzą do władzy a nowy system okazuje sie gorszy niż poprzedni. Nagle Marjane musi nosić chustkę na głowie w miejscach publicznych. Jej wujek pada ofiarą akcji oczyszczania. Gdy wybucha wojna między Iranem a sąsiednim Irakiem i życie staje się coraz bardziej niebezpieczne, rodzice Marjane decydują, że wyślą córkę do Wiednia. Daleko od ojczyzny ma bezpiecznie i spokojnie studiować. Ale także ta wolność ma swoją cenę.
Maus do Marjane - Marjane do Maus
Siedem lat temu w francuskim wydawnictwie L'Associatio ukazał się autobiograficzny komiks Marjane Satrapi, Persepolis. Recenzenci szybko porównali go nagrodzonego dzieła Spiegelmanna, Maus. W czterech tomach Satrapi dokonała nadzwyczajnego dzieła: z perspektywy dziecięcego alter ego opisała własne przeżycia z dzieciństwa i młodości, ale równocześnie zdołała pomimo raczej smutnej a nawet zjadliwej i krytycznej wobec społeczeństwa tematyki nie zatracić humoru.
Historia została przeniesiona na ekran, co do realizacji, to nie sposób nie przyznać, że przekład ekspresyjnych czarno-białych rysunków, które właśnie dzięki swojej dziecinnej prostocie robią wrażenie oraz demaskują absurdalność i okrutność dziecinną logiką, jest bardzo udany. Nic dziwnego, w końcu Satrapi nie oddała swojego dzieła w obce ręce. Sama podjęła pracę nad reżyserią i scenariuszem wraz z francuskim artystą komiksowym Vincentem Paronnaudem. Całkiem stosownie zrezygnowano całkiem z animacji komputerowych oraz efektów specjalnych. Persopolis jest jednym z bardzo niewielu filmów rysunkowych, przy których każdy obraz został narysowany ręcznie.
(Fot.: © 2007 PROKINO Filmverleih GmbH)
Śmierć, wojna i codzienne prześladowania
Fakt, że przy realizacji dzieła liczącego 350 stron nie można było przenieść do filmu wszystkiego, a niektóre wątki, przed wszystkim z końcowego, czwartego tomu, trzeba było skrócić. To jednak nie przeszkadza. Dla publiczności, nawet tej nie znającej komiksu, film nie będzie niezrozumiały.
Atmosfera zmienia się co chwilę. Gdy tylko oprzemy się wygodnie w fotelu, czy zaśmiejemy się z sympatycznej postaci na ekranie, zaraz rozbrzmiewają syreny, groźni maniacy religijni wkraczają na scenę, a sympatyczni bohaterowie umierają. Śmierć, wojna i prześladowania stają się codziennymi towarzyszami, czego koledzy Marjane z uniwersytetu nie mogą zrozumieć.
Nazwanie "Persepolis" jedynie oskarżeniem o brutalność i okrucieństwo irańskich władców byłoby błędnym skrótem. Także Zachód - tu pod postacią austriackiej stolicy - zatraca szybko swój charakter raju na ziemi. 
Choć dojrzewająca Marjane może mówić i robić, co jej się podoba, płaci za to wielką cenę - traci ojczyznę. Jako Iranka w Wiedniu pozostaje kuriozum z dalekiego kraju, które miejscowi traktują z nieufnością i podejrzliwością. Właśnie w tych momentach filmu niektórzy z widzów mogą czuć się złapani na gorącym uczynku. Czy Iran nie jest również dla nas wyłącznie krajem religijnych fanatyków, częścią "osi zła", który otwarcie grozi Izraelowi zagładą? Starapi koryguje ten obraz, pokazuje ludzi, którzy cierpią z powodu dyktatury, a poza tym tak samo lubią pić, śmiać się i płakać jak każdy inny człowiek na świecie. Film Marjane Satrapi pokazuje przede wszystkim niesamowitą tęsknotę za tym, aby w dalekiej przyszłości nie musieć wybierać pomiędzy wolnością a ojczyzną.
O Persepolis na Babelblogach: Islamineuropa, Linea i Światło i mrok.
Persepolis w Europie
Hiszpania: 31. października 2007
Niemcy: 22. listopada 2007
Szwecja: 23. listopada 2007
Czechy: 29. listopada 2007
Austria: 30. listopada 2007
Włochy: 4. stycznia 2008
Polska: 25. stycznia 2008
Holandia: 28. lutego 2008
Wielka Brytania: 11. kwietnia 2008
Trailer Persepolis
(Zdjęcia: © 2007 PROKINO Filmverleih GmbH)
Story by
Translated from Persepolis - Iran schwarzweiß